Dân mua bán nhà đất “hai giá” để trốn thuế, Bộ Tài chính nói gì? ✅

Bộ Tài chính khẳng định, vấn đề “hai giá” trong sang nhượng BĐS cần chấn chỉnh

Cụ thể, vấn đề sang nhượng BĐS nhà ở, đất đai hai giá (giá hợp đồng, căn cứ tính thuế, thấp hơn giá giao dịch thực tiễn hai hoặc ba bên) hiện xảy ra ở nhiều tỉnh thành phố. Cơ quan thuế, Bộ Tài chính thời gian vừa qua tích cực rà soát vấn đề này.

Theo số liệu của Tổng cục Thuế, trong 3 tháng đầu năm 2022, số thu thuế mức thu nhập cá nhân trong sang nhượng đất đai đã tăng trên 63%, đạt 8.200 tỷ VNĐ, tăng hơn 3.200 tỷ VNĐ so với cùng kỳ 3 tháng của năm 2020.

Cơ quan này khẳng định, qua kê khai lại của những tổ chức cá nhân tại một vài địa phương đã kê khai giá sang nhượng BĐS tăng từ 2-5 lần so với giá kê khai lúc đầu, đặc biệt có hồ sơ kê khai tùy chỉnh gia tăng 20 lần, 40 lần.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, hiện tượng “hai giá đất” tồn tại lâu quá, vừa mới đây đã giảm, còn trước đây mua nhà ở các dự án cũng đều “nộp một đằng, hợp đồng một kiểu”. Giống hệt như kiểu giá xe máy và giá Oto hiện tại cũng trong thực trạng như thế. Bộ Tài chính phải đề ra các phương án, phương pháp chấn chỉnh.

Lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định, vấn đề khai giá rẻ ở xe máy, Oto trên hoá đơn, hợp đồng mua bán đã căn bản được xử lý. Chúng ta đã có căn cứ định rõ giá khá sát vì thông số đầu vào, linh phụ kiện, mã số thuế cấu thành. Còn đất đai vẫn chính là cái khó trong việc định rõ giá. Giả dụ ở một tuyến đường, giá nhà đất đầu phố khác, cuối phố một giá khác và giữa phố lại một giá khác. Do thực trạng và thực tiễn ấy, Bộ Tài chính rất muốn định rõ rõ giá để ngăn cản thất thu thuế.

“Trước kia chúng ta tựa vào căn cứ giá đất của địa phương, nhưng thực tiễn thấy rằng giá này chưa sát, chúng tôi mới chỉ đạo cơ quan thuế các địa phương rà soát, vào cuộc xử lý. Chủ động các phương pháp trong phạm vi luật lệ, nhằm giảm nhẹ đi thất thu thuế trong sang nhượng BĐS”, ông Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Theo ông Chi, hiện các cơ quan thuế địa phương đang sử dụng các phương pháp như thăm dò ý kiến thị trường, nắm bắt thông tin giao dịch và có quan điểm với trường hợp giao dịch trên giấy tờ quá khác lạ so với thực tiễn. 

Theo Thứ trưởng Chi, việc áp giá đất theo khung giá của địa phương, cơ quan địa phương đề ra có thể bị xem như là cảm tính, nhưng từ từ chúng ta sẽ tìm ra được phương pháp tốt hơn, luật hoá vấn đề này để hài hoà ích lợi các bên. 

Hiện, để chặn thực trạng mua bán BĐS “hai giá”, nhiều chuyên gia cho rằng phương pháp căn cứ vào giá đất của địa phương lạc hậu, áp đặt và chưa sát với thị trường. Việc quản lý giá giao dịch cần sát với thị trường, trong đó cần phải có yêu cầu bắt cần phải qua ngân hàng.

“Giao dịch sang nhượng qua ngân hàng cần được gọi là cách thức thanh toán bắt buộc giữa khách mua, người bán. Tuy vậy, việc luật hoá cách thức này cần tùy chỉnh các luật lệ luật pháp để không vi phạm quyền của công dân. Mặt khác cũng có chế tài làm sao để người giao dịch không thể hoặc không dám vi phạm hành vi trốn thuế này”, một chuyên gia nói.

Thực tiễn, giá sang nhượng BĐS hiện tại vẫn còn kẽ hở, cơ quan công chứng, công chứng viên không có quyền, trách nhiệm về giá trị sang nhượng. Căn cứ đặc biệt nhất của họ tựa vào là khung giá đất của chính quyền địa phương. 

Hợp đồng mua bán hai bên được định rõ bởi cơ quan công chứng, giao dịch kinh qua ngân hàng hiện tại chủ yếu mang tính dịch vụ thuần tuý, không được đem vào hợp đồng giao dịch, sang nhượng, giá trị tính thuế của cơ quan thuế, phòng đăng ký đất đai. Chính vì như thế, các giao dịch ngân hàng không có tính chất pháp lý ràng buộc giữa khách mua, người bán và căn cứ giá khi làm các thủ tục sang nhượng.