Kiến trúc sư Hồ Thiệu Trị: Rạp Hoà Bình sẽ thành một quảng trường đẹp và Dinh Tỉnh Trưởng sẽ trở thành công trình văn hóa ý nghĩa ⭐

(Xây dựng) – Sau thời điểm UBND tỉnh Lâm Đồng công bố “Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị – tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt”, rất là nhiều quan điểm trái chiều đã được công bố, nhất là việc dỡ bỏ rạp Hòa Bình và di dời Dinh Tỉnh Trưởng. Để hiểu hơn về đồ án này, nhà báo Báo điện tử Xây dựng đã có cuộc trao đổi với tác giả đồ án – Kiến trúc sư (KTS) Hồ Thiệu Trị.

PV: Thưa ông, Đồ án “Quy hoạch khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt” được ông triển khai với ý tưởng chừng như ra sao?

KTS Hồ Thiều Trị: Trải qua hơn 100 năm tạo thành và phát triển, TP Đà Lạt trong đó khu trung tâm đã có tương đối nhiều nghiên cứu về quy hoạch với các xác định hướng không giống nhau và nhiều khi có giống nhau. Tuy vậy, toàn bộ đều sở hữu một điểm chung (cũng chính là đặc thù của trung tâm Đà Lạt) đấy là không gian xanh và nhiều quảng trường lớn.

Trải qua thời gian tạo thành và phát triển, hệ sinh thái sống hiện nay của khu trung tâm Đà Lạt càng ngày càng độc hại, cùng với đấy là hệ thống hạ tầng không theo kịp sự đi lên của xã hội. Lượng du khách tăng đột biến, gây áp lực lên hệ thống hạ tầng xã hội và tác động đến không gian sinh sống, không gian sinh hoạt, không gian làm việc cũng như phong cảnh đô thị và sự đi lên chung của khu trung tâm Đà Lạt.

Thêm vào đấy là sự xuống cấp trầm trọng của những công trình lâu năm trong khu vực trung tâm Đà Lạt như rạp Hòa Bình, nhà văn biến thành phố (Dinh Tỉnh Trưởng cũ). Cộng với kiến trúc chưa được hài hòa của những khu cư dân trong khu trung tâm và việc khai thác không hiệu quả các khu vực này cũng đóng góp phần làm tác động đến không gian kiến trúc, phong cảnh khu trung tâm Đà Lạt, khiến cho khu trung tâm này trở nên hỗn độn, mất thẫm mỹ về kiến trúc và phong cảnh.

Từ những thực tiễn đó, tôi đã xây dựng những ý tưởng quy hoạch và các xác định hướng chính, tập trung theo 3 tiêu chuẩn: Quy hoạch theo hướng không gian mở; tạo không gian trung tâm xanh và vững chắc; tạo phong cảnh mang tính đặc điểm của Đà Lạt.

Cụ thể rõ hơn cho các ý tưởng và xác định hướng chính: Đầu tiên, nhân tố đặc biệt quan trọng đồng thời là nhân tố tác động đến ngôn ngữ phong cảnh và kiến trúc nơi đó chính là không gian xanh, sự đa dạng phong phú của hoa cỏ ở Đà Lạt. Những nhân tố đặc biệt này trở thành xác định hướng chính cho việc quy hoạch, phát triển trong tương lai, nhưng vẫn bảo tồn được những nét riêng của khu trung tâm Đà Lạt. Xác định hướng chủ chốt này một mặt tôn trọng, một mặt bảo đảm phát triển thống nhất theo các định mức quy hoạch đã được phê duyệt trước kia.

Thứ 2, tiếp theo là ý tưởng rộng mở khu trung tâm, giúp tạo thêm không gian xanh phối hợp quảng trường đi dạo phục vụ cho cư dân hiện hữu và thỏa mãn nhu cầu tham quan của du khách.

Thứ 3, chính là việc tạo không gian xanh, ngôn ngữ kiến trúc xanh, quảng trường xanh nhiều Màu sắc mang tính đặc điểm, đặc biệt và đặc biệt nhất cho TP Đà Lạt.

Thứ 4, rộng mở khu trung tâm phối hợp nghiên cứu và đề nghị rộng mở các tuyến phố kết nối với khu trung tâm và các khu sát bên với mục tiêu giảm lưu lượng xe tập trung về khu trung tâm, nghiên cứu và đề nghị các không gian để xe ngầm.

Thứ 5, nghiên cứu chỉnh trang đô thị khu trung tâm Đà Lạt, chỉnh trang các tuyến hẻm đã xuống cấp, các khu cư dân đã xuống cấp, đề nghị chỉnh trang “mặt trước thứ năm” tại các khu cư dân nhằm tạo diện mạo mới, thúc đẩy và thức tỉnh sự đi lên thêm – mới lạ các loại hình du lịch; cuốn hút khách tham quan, khám phá qua các tuyến hẻm chỉnh trang.

Thứ 6, định hình chỉnh trang khu cư dân với nguyên tắc tôn trọng thực trạng không làm tác động đến sinh hoạt của cư dân, khuyến kích cư dân tự chỉnh trang, trồng thêm cây cối.

Thứ 7, xác định hướng giao thông, tổ chức giao thông kết nối các khu vực, phát triển và phục vụ cho nhân tố kinh tế du lịch, thương mại và dịch vụ.

PV: Nhiều người thiết kế cho rằng, đồ án quy hoạch này sẽ biến Đà Lạt thành nơi lạ lẫm với đa số người. Ông bình luận gì về nhận định này?

KTS Hồ Thiệu Trị: Sự tạo thành của đồ án quy hoạch chắc chắn sẽ mang lại một bộ mặt mới cho khu trung tâm Đà Lạt. Chúng ta sẽ thấy một hình ảnh trung tâm Đà Lạt khác với hình ảnh hiện nay và có thể nói rằng lạ lẫm với thói quen nhìn nhận và sinh hoạt hiện có.

Khái niệm về một khu trung tâm chưa hẳn đông đúc, tỷ lệ xây dựng dày đặc với khá nhiều công trình kiến trúc, xe cộ dày đặc, hệ thống giao thông chằng chịt làm tác động nghiêm trọng đến sinh hoạt thường ngày của dân chúng.

Tôi nghĩ rằng trung tâm Đà Lạt phải là 1 khu trung tâm với khá nhiều không gian xanh, nhiều quảng trường xanh, đẹp phục vụ cho người dân. Tại đó, con người có thể sống, sinh hoạt và được hít thở không khí trong sạch, không gian xanh đầy Màu sắc. Cùng với đấy, tỷ lệ xây dựng công trình tại khu trung tâm thấp sẽ không còn thấy những hình ảnh các công trình mọc lên chen chúc hỗn độn như hiện nay.

Đà Lạt được thiên nhiên ban tặng với những đồi thông bát ngát, những con suối, thác vàng, những mặt hồ long lanh – đấy là những không gian đặc thù, những ngôn ngữ phong cảnh của Đà Lạt. Đó cũng chính là tất cả các nhân tố cấu thành ngôn ngữ quy hoạch của khu trung tâm Đà Lạt. Vì vậy, chúng tôi nghĩ rằng bộ mặt mới của khu trung tâm Đà Lạt sẽ tạo được sự “khác lạ và thân thuộc với con người” hơn là sự “lạ lẫm với đa số người”.

PV: Vì sao trong đồ án, ông lại quyết định dỡ bỏ rạp Hoà Bình, di dời Dinh Tỉnh Trưởng là những vị trí đã gắn với lịch sử của Đà Lạt?

KTS Hồ Thiệu Trị: Đối với rạp Hòa Bình, công trình này đã được cải tạo thay đổi bộ mặt cũng như tính năng qua không ít thời kỳ không giống nhau. Trước tiên, trên thửa đất địa điểm này là 1 khu chợ xây dựng bằng gỗ (năm 1929) hay có cách gọi khác là chợ Cây để phục vụ cho số ít dân chúng bản địa và binh lính Pháp thời thuộc địa. Năm 1937, sau sự cố cháy chợ Cây, một khu chợ khác được xây dựng bền vững hơn, hai mươi năm sau chợ được cải tạo ra hội trường và đến hiện nay là rạp hát Hòa Bình.

Hình ảnh kiến trúc phía bên ngoài từ chợ Cây, qua chợ Hòa Bình đến rạp hát Hòa Bình cũng đã thay đổi theo thời gian. Có những phần chung quanh rạp Hòa Bình được cơi nới thêm để sử dụng làm các shop, chỗ để xe… khiến cho công trình rạp Hòa Bình góp phần mất mỹ quan. Không chỉ có vậy, khu rạp Hòa Bình hiện nay đang bị xuống cấp trầm trọng và khai thác không hiệu quả. Hệ thống giao thông tại khu vực này hiện nay rất rắc rối phức tạp với lưu lượng và tỷ lệ xe rất cao, đặc biệt vào các ngày cuối tuần và lễ hội. Thực trạng thiếu chỗ đậu xe, giao thông hỗn độn càng trở nên phổ biến. Hiện nay, rạp Hòa Bình đang là 1 vòng quay với giao thông xe cộ chung quanh.

Khi quy hoạch, nơi đây sẽ được trở thành không gian Quảng trường trung tâm Hòa Bình với các công trình ở dưới mang không hề thiếu tính năng văn hóa, thương mại dịch vụ ở quy mô lớn, thích hợp với sự đi lên chung của TP Đà Lạt. Khu trung tâm – Quảng trường Hòa Bình sẽ được kết nối không gian trên của chợ, quảng trường chợ và các công trình dưới đất sẽ tạo ra một quần thể văn hóa, thương mại dịch vụ phục vụ cho toàn khu trung tâm Hòa Bình.

Đối với Dinh Tỉnh Trưởng: Đây là 1 công trình mang tính lịch sử, là nơi làm việc của Tỉnh trưởng cũ thời Pháp thuộc, là nơi có giá trị về kiến trúc được giữ lại trong khuôn viên Đồi Dinh. Thực trạng khu vực này đã xuống cấp, không cuốn hút được khách tham quan du lịch. Việc đề nghị cải tạo hoặc di dời trong khuôn viên là xác định hướng chung để các nhà thiết kế có thể đề ra các phương án tối ưu nhất, phối hợp phong cảnh giữa kiến trúc Dinh Tỉnh Trưởng và công trình kiến trúc mới nhằm tạo ra một quần thể kiến trúc đặc biệt có giá trị trên Đồi Dinh, đỉnh cao nhìn về khu trung tâm Hòa Bình.

Việc cải tạo tận chỗ hay di dời Dinh Tỉnh Trưởng sẽ lệ thuộc với kiểu thiết kế, chức năng về sau, hoặc cũng có thể biến Dinh Tỉnh Trưởng thành bảo tàng kiến trúc đông dương…

PV: Trước nhiều quan điểm phản đối của người thiết kế và cư dân, ông có muốn thay đổi đồ án quy hoạch của mình hay là không?

KTS Hồ Thiệu Trị: Tôi nghĩ rằng đây là 1 dự án quy hoạch có thiết kế tựa vào sự nghiên cứu, phân tích, nhận định và sáng tạo để trở thành một đồ án quy hoạch để được thực hiện. Đồ án thể hiện tất cả các ý nghĩ, tư duy và sự sáng tạo theo ý kiến, xác định hướng phát triển cho tương lai.

Chính do đó, tôi nghĩ rằng đồ án quy hoạch được công bố sẽ làm thay đổi nhiều về không gian, phong cảnh và xác định hướng được kiến trúc, cách thức chỉnh trang cho khu vực trung tâm.

Sự thay đổi nếu có trong tương lai sẽ theo tiến trình nghiên cứu sâu vào thiết kế kiến trúc và phong cảnh cho mỗi khu trong dự án.

Thiên Trường (triển khai) | Theo Báo Xây Dựng