Có thể nói rằng, kỷ nguyên công nghệ số đã bắt đầu, thiết lập cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và TP thông minh cũng không còn là 1 khái niệm không quen. Việc nghiên cứu phát triển, lên kế hoạch lộ trình, ưu tiên nguồn lực là vấn đề không riêng gì của mỗi đất nước mà còn yêu cầu ở cả những DN và cư dân. Thiết kế quy hoạch các TP thông minh để phát triển vững bền, nâng cao mức sống dân cư đô thị là rất khẩn cấp và cần song hành với các việc phát triển năng lực của những người thiết kế, đầu tư cho công nghệ, quản lý đô thị và dân cư 1 cách thông minh.
Đô thị thông minh và tầm nhìn về một TP tương lai
Thời gian vừa qua, nhiều đất nước trên thế giới đang tập trung nghiên cứu những hình thái đô thị mới, phát triển đô thị sinh thái, đô thị vững bền và đặc biệt theo hướng đô thị thông minh. Vừa mới qua nhất, ngày 24/10/2017, Tiểu Vương Quốc Ả rập đã đề ra thông báo và tầm nhìn sẽ đầu tư cho 1 TP với tên thường gọi là Neom, đồng nghĩa với TP tương lai. Theo đó, TP mới Neom sẽ có tổng giá trị đầu tư to lớn tương tự 500 tỷ Dola, với S diện tích khoảng 26.500km2 và chiều dài mặt biển gần 500km. Tại đây các đất nước, các tập đoàn công nghệ, tài chính sẽ phối kết hợp sức mạnh của mình để cùng đầu tư phát triển. TP tương lai Neom mang trong mình khát vọng phát triển của cả loài người về cuộc sống đô thị trong tầm 30 năm tới, nơi có nền khoa học công nghệ cách tân sáng tạo và phát triển, ứng dụng nhiều phương pháp về công nghệ: Trí tuệ nhân tạo (AI), robot thông minh, hệ thống internet vận tốc cao và kết nối, với nền kinh tế số năng động, nơi các tập đoàn công nghệ đa đất nước đặt trụ sở làm việc, cuốn hút nhân tài của toàn cầu đến làm, sử dụng hoàn toàn năng lượng tái hiện như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, đặc biệt hệ thống giao thông sẽ hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo và các phương tiện như Oto, máy bay, tàu cao tốc… đều do hệ thống không người lái đảm trách. Đô thị thông minh Neom có tính vững bền với tương đối nhiều hệ thống công viên, trung tâm Sport thể thao…, du lịch phát triển đặc biệt nhắm tới bảo tồn phát triển thiên nhiên; các giá trị xã hội được đặc biệt quan tâm như: Nghỉ dưỡng, Sport thể thao, giáo dục, y tế…
Việt Nam nhắm tới xây dựng đô thị thông minh – cần bắt đầu từ công tác lập và thiết kế quy hoạch
Ở Việt Nam, mật độ tăng dân số đô thị to hơn nhiều mật độ tăng dân số đô thị trung bình của toàn cầu. Quá trình đô thị hóa tại Việt Nam đang diễn ra nhanh gọn và liên quan trực sau đó phát triển CNH, HĐH quốc gia. S diện tích đất đô thị đã tăng từ 630km2 vào năm 1998 lên mức hơn 41.700km2 vào năm 2016 và hiện tại, dân số đô thị của Việt Nam đạt khoảng 36,6% tương tự với 34 triệu dân và dự trù đến năm 2020 có khoảng 42% tương tự 40 triệu dân Việt Nam sống trong những khu vực đô thị. Kết quả là không gian các đô thị được rộng mở 1 cách mạnh mẽ trên khắp cả đất nước và ở các đô thị hiện hữu tỷ lệ công trình và con người càng ngày càng bị nén lại và càng ngày càng nghiêm trọng.
Với những số liệu tăng trưởng của những đô thị tại Việt Nam, với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư nơi các thiết bị thông minh và kết nối, và hơn hết tương lai đô thị nối liền đô thị thông minh, xây dựng đô thị thông minh là xu thế tất yếu không thể đảo ngược. Chính phủ cũng ước muốn đất nước hiện đại theo kịp cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các đô thị phát triển theo hướng đô thị thông minh vì vậy để đạt được những hiệu quả tối ưu, còn rất là nhiều điều phải làm và phải phối kết hợp tổng thể của đa số phương pháp.
Nhận được tầm nhìn về đô thị thông minh sẽ hỗ trợ Việt Nam nhận được những xác định phương hướng đúng đắn trong tiến trình xây dựng và phát triển, tuy vậy trong tiến trình xây dựng những đô thị thông minh, Việt Nam cần cụ thể hóa từng giai đoạn, qua đó chỉ rõ các vấn đề cần giải quyết, thích hợp với nguồn lực hiện có.
Hiện tại, định nghĩa về đô thị thông minh còn có tương đối nhiều tiêu chuẩn và chưa thống nhất, tuy vậy có thể hiểu đô thị thông minh là 1 đô thị áp dụng công nghệ – khoa học kỹ thuật trong việc quản lý đô thị, nâng cao cuộc sống của người dân đô thị và nhắm tới tương lai. Thực tiễn cho thấy muốn nhắm tới xây dựng các đô thị thông minh thì buộc phải giải quyết các vấn đề căn bản như: Phục vụ chính quyền thông minh, con người thông minh, giao thông và hạ tầng kỹ thuật thông minh, quy hoạch và phát triển đô thị thông minh vững bền, kiểm soát hệ sinh thái và năng lượng, nền kinh tế số tăng trưởng và vững bền… Chỉ ra được các vấn đề buộc phải xây dựng và phát triển cho đô thị thông minh, hơn hết nhân tố thiết kế và quản lý quy hoạch phải được để lên bậc nhất, và ở giai đoạn đầu này, rất cần đội ngũ KTS, những nhà quản lý đô thị tham dự tìm hiểu để rồi thiết kế quy hoạch và cùng xây dựng nền tảng cho những áp dụng của đô thị thông minh cần phải có.
Một vài yêu cầu của đô thị thông minh và một vài gợi nhắc
Thiết kế quy hoạch đô thị hay quy hoạch các dự án đô thị thành phần thời nay rất cần truyền tải các ý tưởng về một đô thị thông minh ngay từ khi mới bắt đầu và một vài quan điểm tiếp sau đây có thể là một vài gợi nhắc cần phải được bàn thảo thêm:
Đào tạo đội ngũ KTS có khả năng nắm giữ công nghệ: Một đội ngũ KTS cần hiểu công nghệ và vận dụng cho đô thị thông minh gồm những gì? Từ đấy họ sẽ tham dự kiến nghị và thiết kế một đô thị thông minh trên nền tảng của công nghệ thời đại và tương lai. Các KTS chính là người kiến tạo ra một TP, một đô thị tương lai và đô thị này còn có thông minh hay là không nhờ vào những góp phần không nhỏ của chính các KTS. Như thế, một bộ phận KTS sẽ phát triển và đào tạo chuyên biệt riêng cho đô thị thông minh, hoặc hoạt động thiết kế gắn bó với các kỹ sư công nghệ.
Xây dựng hệ cơ sở dữ liệu lớn (big data): Thời nay thế giới rất chú trọng cơ sở dữ liệu cho mọi ngành nghề và công việc. Quy hoạch khi nào cũng chính là lĩnh vực đi trước và xác định phương hướng phát triển cho những lĩnh vực tiếp sau và với quy hoạch đô thị thông minh, vấn đề này còn cần phải được đặc biệt quan tâm không chỉ có thế nên cơ sở dữ liệu đô thị từ lúc thiết kế, xây lắp dự án – công trình cho tới khi vận hành cần phải được số hóa và lưu trữ sử dụng dài lâu. Các áp dụng cho quản lý đô thị trên nền tảng thiết bị thông minh sẽ truy cập và sử dụng cơ sở dữ liệu. Xây dựng một hệ cơ sở dữ liệu lớn cho quy hoạch phát triển đô thị thông minh cần được đặc biệt chú ý.
Số hóa đô thị: Mọi vấn đề nội đô cần được số hoá, từ đấy chúng ta mới có cơ sở dữ liệu để quản lý và áp dụng phát triển. Số hóa đô thị là nhiệm vụ quan trọng và trước tiên trong việc quản lý và áp dụng đô thị thông minh. Như phần mềm google map, họ phải số hóa map bản đồ trong không ít năm và tới nay họ vẫn tích lũy số liệu để số hóa. Cơ sở dữ liệu này sẽ là nền tảng quan trọng cho mọi ngành kinh tế như: Phát triển đô thị, giao thông thông minh, hạ tầng xã hội như y tế, giáo dục…
Việc số hóa quy hoạch tại Việt Nam hiện tại được không ít DN tổ chức đang nỗ lực phát triển. Có thể kể ra các dự án thiết kế quy hoạch đô thị của Cty Tư vấn xây dựng Thành Nam đang được phối với Cty Công nghệ Tpizi số hóa trên nền tảng điện toán đám mây Internet tại web www.tpizi.com, phục vụ cho quản lý quy hoạch, quản lý dự án BDS… và nhất là đô thị thông minh cho những DN BDS, cho quản lý nhà nước.
Áp dụng nền tảng hệ thông tin địa lý GIS: Thiết kế quy hoạch đô thị từ khi thăm dò ý kiến thiết kế, cho tới quy hoạch, thiết kế kỹ thuật hạ tầng đô thị, thiết kế công trình… đều phải gắn với tọa độ thực tiễn trên quả trái đất. Thiết kế quy hoạch buộc phải áp dụng hệ thông tin địa lý GIS và phối hợp số hóa để đẩy lên trên nền tảng Internet tương đồng với cách Google đang làm lớp map bản đồ google map để Nhà nước, DN và cư dân cùng sử dụng được. Hiện tại ở Việt Nam, Tpizi là DN bậc nhất trong việc số hóa quy hoạch đô thị áp dụng nền tảng GIS.
Nền tảng tương tác trao đổi mọi thành phần – thiết bị: Chính quyền, DN, cư dân cần làm việc trao đổi với nhau trên nền tảng số chứ không nhất thiết phải có việc thì phải tìm tới nhau, đến nơi làm việc của nhau. Muốn như thế đô thị thông minh cần có nền tảng internet vận tốc cao, các thiết bị đầu cuối (máy tính, smartphone…) và các hệ thống phần mềm phối kết hợp, sao để cho tương tác dễ dàng và nhanh gọn. Con người kết nối với con người, con người kết nối với máy móc, và máy móc kết nối với máy móc đây chính là nền tảng của vạn vật kết nối (IOT), của cách mạng công nghiệp lần 4 và áp dụng với đô thị thì đây là cơ sở nền tảng một đô thị thông minh tương lai.
Công nghệ thực tại ảo: Trong tương lai gần, công nghệ thực tại ảo sẽ là 1 trong các công cụ giúp chúng ta tiết kiệm thời gian, tiền và công sức, ba thứ rất quan trọng trong bất kì lĩnh vực nào. Con người thời nay có tiềm năng tham quan dự án, tái tạo những upgrade nâng cấp sẽ có trong tương lai, xây lắp tu bổ, quảng bá và giao tiếp với khách hàng là 1 vài nét mà công nghệ thực tại ảo sẽ làm để thay đổi cuộc sống của những nhà lập quy hoạch, thiết kế dự án và của những nhà đầu tư.
Cơ sở giao thông – hạ tầng kỹ thuật đô thị thông minh: Trong tương lai, các phương tiện giao thông sẽ chạy bằng điện và hoàn toàn tự lái. Các thiết bị giao thông sẽ tự liên hệ với trung tâm điều khiển, liên hệ với nhau thông quan nền tảng công nghệ. Không những thế phương tiện giao thông trong nền kinh tế học thức còn có khả năng chia sẻ làm tiết giảm phương tiện lưu thông, tiết kiệm năng lượng.
Năng lượng phát ra điện sẽ ưu tiên và dùng hoàn toàn bằng năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Năng lượng hóa thạch khi đốt ra đời khí thải sẽ hoàn toàn thay thế bằng năng lượng sạch. Thêm lần nữa các thiết bị dùng cho hệ thống điện cũng sẽ được nghiên cứu sao để cho lượng tiêu tốn nhiên liệu tiết giảm. Các căn nhà, tòa nhà sẽ dùng nguyên vật liệu che ngoài bằng các hệ thống pin mặt trời, thu năng lượng dùng cho chính căn nhà và tòa ngôi nhà của mình.
Đối với hệ thống cấp thoát nước, các sensor cảm ứng nối với hệ thống máy tính sẽ cung ứng cho những người quản lý người dùng những chú ý khi hệ thống vận hành. Chẳng hạn như các sensor sẽ cảnh báo khi có 1 đoạn ống nước bị vỡ và người quản lý chắc chắn có thể khắc phục nhanh gọn. Cũng vậy, cảm ứng sẽ thông báo nguy cơ ngập lụt và khởi động hệ thống ứng cứu như bơm-hút, hệ thống sơ tán di chuyển…
Đối với rác thải- hệ sinh thái, các sensor cảm ứng gắn liền với các thùng rác thải, thông báo cho những người dùng lúc nào rác thải đầy để có thể thu gom. Các Oto thu gom rác thải không người lái sẽ tự liên lạc đến các thùng rác thải, tự đi thu gom và mang về nơi xử lý.
Cư dân thông minh – DN thông minh – Chính phủ thông minh: Thiết kế đô thị thông minh để phục vụ cư dân, DN và quản lý chính quyền. Với cư dân, trên cơ sở công nghệ có thể cải thiện cuộc sống của chính họ, giúp họ có 1 cuộc sống tốt đẹp hơn. Với DN, có thể hoạt động hoàn toàn trên nền tảng công nghệ để cải thiện nâng cao năng suất lao động, tiết giảm kinh phí. Với chính quyền, thông sang một nền tảng đô thị thông minh, một hệ cơ sở dữ liệu lớn, một nền công nghệ modern hiện đại, chính quyền tham dự mạnh mẽ không chỉ có thế trong việc hỗ trợ cư dân, DN và góp phần cho sự đi lên chung của đất nước.
Với tuổi trung bình của người Việt Nam khoảng 30 tuổi, đây là lứa tuổi rất trẻ để Việt Nam có thể áp dụng rộng thoải mái công nghệ nói chung và phát triển đô thị thông minh nói riêng. Dữ liệu đô thị thông minh là nguồn tài sản, việc bảo mật cần suy nghĩ đến bảo vệ ích lợi tối đa đất nước. DN Việt Nam về công nghệ cần phải có sách lược bền lâu, cạnh tranh không biên giới và xu thế phát triển lĩnh vực đô thị thông minh là điều tất yếu, nếu DN có sách lược bài bản, cam đoan xác định phương hướng phát triển vững bền sẽ có chỗ đứng vững bền trong nền kinh tế số tương lai.
Đô thị thông minh hoạt động do con người và vì con người. Con người là chủ thể quyết định sự thành công khi phát triển đô thị thông minh và cũng chính là người hưởng lợi trực tiếp những tiện ích của đô thị thông minh. Con người là chủ thể, công nghệ đóng vai trò hỗ trợ việc quản lý đô thị sao để cho hiệu quả tối ưu nhất. Chính vì như thế, vấn đề công nghệ và con người là 1 trong các nhân tố căn bản giúp giải quyết tốt mục đích phát triển đô thị theo hướng modern hiện đại hóa, thông minh. Ngoài các việc nâng cao khả năng nhận biết của cư dân, những người làm công tác đô thị cũng phải phải có tầm nhìn mang tính xác định phương hướng cũng như sách lược trong công tác thiết kế quy hoạch xây dựng. Mặc dù có điểm khởi đầu, song nếu chúng ta có sự chuẩn bị tốt thì mới có khả năng xây dựng thành công các bước tiếp sau cho các TP thật sự thông minh, vì những TP tương lai đáng sống.
ThS Nguyễn Anh Tuấn
TGĐ Cty Tư vấn xây dựng Thành Nam
Theo Baoxaydung
Thêm nhiều thông tin hấp dẫn với BdsNhaDat.com.vn ❗
T.H
