Phần nhiều trẻ nhỏ hiện tại đang dành quá là nhiều thời gian vào smartphone mà để dở thời cơ tiếp cận với hệ sinh thái phía bên ngoài, nhưng không nhiều thành phố thực sự chú ý đến lối sống tiêu cực này của trẻ nhỏ.
Hãy hình dung khi bạn quay trở lại thành đứa trẻ 10 tuổi và sống ở một thành phố có kích thước trung bình. Để đi chơi với bằng hữu của mình, bạn sẽ phải đi trải qua không ít con đại lộ và hiểm nguy, nhưng cha mẹ bạn không đưa bạn đi được và họ cũng không an tâm để bạn tự mình đi dạo, nên sau cuối bạn cần phải ngậm ngùi ngồi nhà. Rồi có thể bạn bắt đầu chat với bằng hữu, hoặc nằm trên ghế sofa chơi điện tử. Thế là bạn đã để dở thời cơ rèn luyện thể lực và hoạt động ngoài trời, để dở việc giao tiếp với hàng xóm và tất nhiên là cả thời gian tươi vui với người bạn tri kỷ của mình.
Đây cũng là hiện tượng tiêu cực ở trẻ nhỏ thời nay – nhưng điều đó chắc chắn có thể thay đổi được.
Tim Gill – Tác giả của cuốn “Không khiếp sợ: Lớn lên trong xã hội ngại rủi ro” chia sẻ: “Một thành phố dành riêng cho trẻ nhỏ là nơi tồn tại “sự tự do thường nhật” để đứa trẻ lớn lên với đôi cánh mở rộng.” Gill còn cho rằng “Chỉ bàn về sân chơi hay những không gian công cộng tươi đẹp là chưa đủ” vì theo Gill kết quả sẽ chỉ tạo nên những “sân chơi riêng biệt” mà trẻ nhỏ không thể tự đến đó được. Vậy cho nên Gill chỉ ra rằng: “Sai trái của xã hội là tạo nên những hệ thống quy hoạch vận hành theo phương tiện xe cộ, công nghiệp xây dựng nhà ở và nền kinh tế chứ không phải là theo thiên nhiên, sức khỏe và chất lượng sống của con người.” Gill khẳng định: “Bất cứ nhà quy hoạch nào thì cũng không thể phủ nhận sự thực đó. Bởi chính các nhà quyết sách là những chính trị gia mùa vụ và họ thường không bận tâm đến tầm nhìn xa hai, ba mươi năm hoặc xa không chỉ có vậy.”
Một report báo cáo vừa mới đây của Arup đã chỉ ra 5 thử thách đối với trẻ nhỏ thành thị:
- Giao thông và ô nhiễm và độc hại;
- Lối sống nhiều tầng và đô thị;
- Tội phạm, nỗi sợ xã hội và sợ rủi ro;
- Cô lập và kém hòa đồng;
- Thiếu vắng và không đồng đều thời cơ tiếp xúc với tiện ích của thành phố.
Nhưng trên khắp thế giới, thiết kế thân thiết với trẻ nhỏ đang được phát triển theo hướng như: Các dự án do cộng đồng tự quản bằng phương pháp sử dụng sơn và trồng cây để giảm nguy cơ trên các con đường đến trường và sân chơi, đến kế hoạch kiến thiết lại lại những luật lệ chính sách cho nhà ở và khu phố cho trẻ nhỏ.
Tirana: Tin vào đông đảo âm thầm
Một giả dụ về thành phố Tirana. Vị thị trưởng trẻ của Tirana – Erion Veliaj cho rằng: “Chúng ta chớ nên nhận định thấp địa điểm của trẻ nhỏ”. Ông đã tiến hành thăm dò khảo sát thời gian mà các vị phụ huynh dành riêng cho con mình – Sự thực thì họ dành nhiều thời gian trên xe cộ còn nhiều hơn là với con cái. Chính vì vậy Veliaj đã sử dụng bản thống kế này để khuyến nghị các bậc cha me suy xét lại thứ tự ưu tiên trong cuộc sống của mình.
Bên cạnh đó, Tirana nhận sự tài trợ từ các doanh nghiệp để xây dựng và upgrade nâng cấp các cơ sở mầm non, nhà trẻ sơ sinh. Đồng thời, tiến hành liên tiếp công tác cấm phương tiện giao thông trên quảng trường Skanderbeg khổng lồ.
Để tạo thành sự thay đổi, đặc biệt ở một nơi xem xe hơi là biểu tượng uy quyền như ở Tirana, đây là 1 điều trở ngại. Vậy cho nên khi công trình sân chơi lớn tại hồ nhân tạo ở Tirana mở ra đã tạo ra làn sóng phản đối với những cuộc biểu tình, thỉnh thoảng thậm chí còn trở nên nặng nề và bạo lực.
Veliaj chia sẻ rằng: “Khi một tổ nhóm thiểu số có lời nói gắn kết lại với nhau bằng “những ích lợi nhóm riêng”, thì có thể gây ra ồn ã. Nhưng thời điểm đó ta cần đặt lòng tin vào đông đảo âm thầm nhưng có sức phản kháng mạnh mẽ hơn.” Và đúng như thế, trong năm đầu nhiệm kỳ, Veliaj đã tịch thu 40,000 m2 đất từ những dự án trái phép để biến đổi thành 31 vị trí sân chơi mới.
Thành phố còn xây vành đai rừng bằng phương pháp phát động trẻ nhỏ trồng “cây sinh nhật” tại mỗi vị trí nhất định. Chia sẻ về chiến dịch này, Veliaj cho hay: “Khi các thành phố trên thế giới bàn về những bức tường thì ở đây những bức tường của chúng tôi chính là cây xanh để cung ứng oxy cho cả thành phố”.
Thành phố Tirana cũng tương đối tự hào về “hội đồng trẻ nhỏ thành phố” nơi các thay mặt đại diện trẻ sẽ được gặp thị trưởng để tranh luận các vấn đề và từ đấy đem những điều đó bàn luận hay tuyên truyền trong trường lớp. Veliaj nói rằng điều tuyệt hảo khi làm việc với giới trẻ là mọi thứ rất minh bạch. Các em chính là những đại sứ quá tốt để vận động các bậc phụ huynh tham dự công tác tạo nên thành phố thân thiết.
Rotterdam: Trẻ nhỏ với không gian hoang dã
Từ 1 thành phố được cho là ít đáng sống nhất cho trẻ nhỏ vào 2016, Rotterdam đã đầu tư 15 triệu Euro để cải thiện không gian công cộng, nhà ở và đường xá giao thông ở những khu người dân mức thu nhập thấp với đưa đến cuộc sống thân thiết hơn cho trẻ nhỏ trong thành phố.
Cụ thể, thành phố đã dùng một không gian ngoài trời tại khu rừng trong công viên để biến đổi thành khu vui chơi sinh thái, gọi là Natuurspeeltuin de Speeldernis, giúp trẻ nhỏ có thời cơ có trải nghiệm vui chơi tự do và mới lạ hơn. Trẻ nhỏ có thể được tìm hiểu phong phú sinh học của không gian “hoang dã”, trải nghiệm các hang động, lửa, bè và cắm trại. Hiện tại nơi đây còn cuốn hút 35,000 khách du lịch ghé thăm mỗi năm.
Khu vui chơi của một vài trường học cũng được sử dụng thành quảng trường công cộng và những không gian bảo đảm an toàn với hoạt động trồng cây công cộng và thiết bị Sport thể thao. Trẻ nhỏ có thể tự do trải nghiệm cuộc sống trong hệ sinh thái khổng lồ.
Với lịch sử là thành phố có tỷ lệ nhà ở xã hội cao, thành phố càng ngày càng có không ít chính sách ưu tiên cho dân số có mức thu nhập trên trung bình để cuốn hút lực lượng lao động chất lượng rất tốt, đóng góp phần phát triển kinh tế nơi đây. Chiến lược “Chỉnh trang đô thị” là một trong các động thái của chính quyền Rotterdam để đạt được mục đích này dù ở một vài thành phố trên thế giới thì đây là 1 vấn đề gây tranh cãi.
Có hàng trăm nhà riêng mới được xây dựng trong những quận của trung tâm thành phố với không gian xanh khổng lồ, vô vàn sân chơi với hai ngôi trường trọng điểm mỗi quận. Những nhà ở xã hội trước kia đang được thanh lý, đi kèm theo hỗ trợ cải thiện nhà ở cho những hộ gia đình tại nơi đây.
Bên cạnh đó, thành phố còn phát động dự án cộng đồng có tên Droomstraat (Đường phố trong mơ), cho phép cư dân tự đề nghị và thiết kế cải thiện đường phố, chẳng hạn như biến một vài nút giao thông và đậu xe thành nơi trồng cây hoặc ghế ngồi công cộng. Các chương trình dần cho thấy hiệu quả khi số lượng cư dân định cư và số lượng xây dựng nhà ở mới tại đây đang có chiều hướng tăng lên.
Bogotá: Đánh dấu những điểm hiểm nguy
Vị cựu thị trưởng của Bogotá là Enrique Peñalosa từng chia sẻ: “Có thể coi trẻ nhỏ là 1 loại chỉ số đo mức độ phát triển thành công của thành phố. Nếu có thể xây thành công một thành phố cho trẻ nhỏ, thì có nghĩa là việc xây được một thành phố lý tưởng cho mọi người dân”. Theo đó, Peñalosa đã bắt đầu những cố gắng làm không gian công cộng của thành phố đồng đều.
Ciudad Bolívar là một trong các quận nghèo nhất của thành phố. Các nhân viên xã hội ở đây đang phát triển dự án Urban 95 – một sáng kiến của Quỹ Bernard van Leer về cải thiện không gian công cộng cho người cao dưới 95cm. Bên cạnh đó, để tiết giảm tỉ lệ tội phạm và gia tăng không gian xanh vốn hạn chế trong quận, các nhân viên xã hội còn tổ chức một cuộc thăm dò khảo sát đường phố để nhận diện những điểm ẩn chứa hiểm nguy và nghe quan điểm góp phần từ cư dân trong quận.
Các bức tranh đường phố và hàng cây được dùng để làm đánh dấu lối đi giữa mầm non, trường học và công viên nhằm báo hiệu cư dân giảm vận tốc giao thông, đồng thời tạo nên khu vui chơi mới; Các tòa nhà được sơn Màu sắc tươi vui. Mục tiêu của hoạt động này là sử dụng “chiến thuật chủ nghĩa đô thị” để đem vào những phép thử nhỏ, sau 1 thời gian quan sát tính hiệu quả thì sẽ được ứng dụng mãi mãi.
Lexington: Những công viên lắp điểm phun nước
Tại Lexington, Kentucky, có không ít ngày hạ nhiệt độ vượt quá 27 độ C (chủ yếu từ thời điểm tháng 6, tháng 7 cho tới tháng 8). Bởi thế, nhiều hộ gia đình đã chọn lựa cách trốn vào đài phun nước công cộng tại công viên Thoroughbred. Nhưng thay cho phạt các người dân này thì hội đồng thành phố quyết định lắng nghe họ.
Năm 2015, Gehl Studio đã tiến hành một cuộc thăm dò khảo sát công cộng cho thành phố này và khám phá ra nhu cầu ẩn chứa cho những không gian thân thiết và gia đình ở ngoài trời, nhất là nơi có nước và có thể chơi đùa. Và mùa hạ kế tiếp, một đài phun nước được lắp bỏ lên trên bãi cỏ gần công viên Northeastern đã tạo thành sự thay đổi ngoạn mục. Điểm lắp đặt tạm thời mới gọi là SplashJAM, đã cuốn hút mỗi người từ khắp thành phố. Cùng với đài phun nước khiêu vũ, vị trí còn có bàn ăn ngoài trời, hàng dù tránh nắng, phòng thay đồ tận chỗ và nhà WC với lối vào dễ tiếp xúc.
Mỗi người đi dạo hoặc lái xe kéo đến địa đặc điểm này, mang máy lạnh với thức ăn và đồ uống, ngồi nghỉ dưới các tán ô, nằm ngắm trẻ con nô đùa. Còn những người chưa khi nào tới công viên thì cũng tìm kiếm được nguyên nhân để đến, để gặp những người hàng xóm.
Vancouver: Chính sách nhà ở thân thiết
Chính sách nhà ở thân thiết của Vancouver được phát hành vào những năm 90 đã làm tăng tỉ lệ trẻ nhỏ sống tại trung tâm thành phố lên gấp đôi lần từ 2001 đến 2011. Theo chỉ đạo trong công văn được phát hành, 1 phần tư của những thành phố tỷ lệ cao phải được dành để thiết kế hệ sinh thái và chất lượng sống cho những gia đình. Những chính sách này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự giao tiếp xã hội cho toàn bộ lứa tuổi, nhất là trẻ nhỏ.
Cũng từ chỉ đạo này, Vancouver đang cho xây dựng lại khu River District – nơi được biết tới là East Fraser Lands và sân chơi Creekside Park – sân chơi lớn nhất của Vancouver, với các dụng cụ chơi nhạc, tháp leo núi, các ống trượt rộng lớn và trò dây đu trên không cũng như nhiều trải nghiệm nghịch cát và nước rất được ưu ái.
Xem tất cả bản gốc tại: What would the ultimate child-friendly city look like?
Khánh Linh – —
(Biên dịch từ The Guardian)
© TCKT
Thêm nhiều thông tin hấp dẫn với BdsNhaDat.com.vn ☑
T.H
