Phát triển các đô thị Thái Nguyên: Cơ hội và Thách thức ☑

Từ những tiềm năng, thế mạnh…

Đến thời điểm này, tỉnh Thái Nguyên có 9 đơn vị hành chánh cấp huyện và 12 đô thị, đấy là: 01 đô thị loại I (thành phố Thái Nguyên), 01 đô thị loại III (thành phố Sông Công); 01 đô thị loại IV (thị xã Phổ Yên), các đô thị còn lại đều là đô thị loại V. Các đô thị trong tỉnh đều đã được lập quy hoạch chung để quản lý. Một vài đô thị đang được tiến hành tùy chỉnh quy hoạch chung nhằm thỏa mãn nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, thích hợp với định kỳ rà soát tùy chỉnh theo luật lệ của Luật Quy hoạch đô thị. Quy hoạch phân khu đang dần được lấp đầy.

Tại các đô thị trong toàn tỉnh, những dự án phát triển đã và đang được thực hiện đồng bộ, tạo hiệu ứng tích cực vào diện mạo kiến trúc đô thị như: Dự án Khu liên hợp Trung tâm hội chợ xúc tiến thương mại ngành xây dựng phối hợp khu ở cao cấp Picenza Plaza Thái Nguyên; KĐT Hồ Xương Rồng thành phố Thái Nguyên; Dự án KĐT hàng đầu phường Cải Đan thành phố Sông Công, KĐT Kosy, KĐT Hồng Vũ (thành phố Sông Công); Dự án KĐT Nam Thái (thị xã Phổ Yên); KĐT Yên Bình; Dự án Khu cư dân số 1A (thị trấn Hùng Sơn huyện Đại Từ); Dự án Khu cư dân hàng đầu (thị trấn Đình Cả huyện Võ Nhai)… Các đô thị trên địa phận toàn tỉnh đã và đang đang cố gắng phấn đấu, tăng cường sự tiến lên theo hướng nâng dần chất lượng.

Những năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã quan tâm, tập trung mọi nguồn lực vào việc tăng cường đô thị hóa, phát triển theo hướng văn minh, modern hiện đại. Nhiều đô thị được nâng loại. Thành công đáng kể phải kể đến là việc upgrade nâng cấp quản lý hành chánh thành phố Sông Công và thị xã Phổ Yên (Nghị quyết 932/NQ-UBTVQH13 ngày 15/5/2015 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội). Vừa mới đây đặc biệt là việc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã kinh qua Nghị quyết tùy chỉnh rộng mở địa giới hành chánh TP Thái Nguyên và thành lập hai phường thuộc thành phố Thái Nguyên. Đây là điều kiện thuận tiện, cũng chính là động lực bẩy đô thị Thái Nguyên – Thủ đô kháng chiến – Thủ phủ của Khu Tự trị Việt Bắc 1 thời vươn lên mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn, phát triển xứng tầm là đô thị trung tâm vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Các dự án đầu tư về lĩnh vực du lịch cũng sẽ là tiền đề quan trọng cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp thêm phần tạo thành các KĐT mới. Tổng quy hoạch phát triển Khu du lịch đất nước Hồ Núi Cốc tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025, xác định phương hướng đến năm 2030 sẽ là cơ sở pháp lý để thực hiện các dự án thành lớp trong khu du lịch, tăng cường phát triển du lịch tại địa phương, tạo ưu thế phát triển đô thị.

Khai thác hợp lí các ưu thế trong xác định phương hướng phát triển đô thị, bên cạnh phương pháp quy hoạch cùng cách thức quản lý thích hợp, việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư có hiệu quả sẽ đánh dấu thêm 1 bước trưởng thành của Thái Nguyên trong hành trình tiến tới tương lai.

… đến những thử thách và thời cơ phát triển đô thị Thái Nguyên

Phát triển đô thị, trước tiên phải bảo đảm tính vững chắc, được thể hiện bởi chất lượng đô thị kinh qua các nhân tố về kinh tế – xã hội – hệ sinh thái – văn hoá – văn minh đô thị. Ở đấy, cư dân đô thị được đặt tại vị trí trung tâm. Điều kiện sống, các dịch vụ, tiện ích đô thị là điểm cộng cho chất lượng đô thị để khẳng định sự vững chắc. Nhưng đấy là điều không dễ dàng, bởi khái niệm về đô thị vững chắc rất phong phú và sự nhận định của xã hội là đa chiều.

Trong những đô thị Thái Nguyên hiện tại, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội chưa đồng bộ, năng lực quản lý và phát triển đô thị tại các địa phương chưa đồng đều. Bản sắc địa phương còn chưa rõ ràng, không gian cảnh quan kiến trúc còn lộn xộn, chưa theo trật tự, chưa tạo được lời nói và đặc thù riêng. Điều đó 1 phần là do chất lượng của những đồ án quy hoạch đô thị chưa cao, nghiên cứu chưa thấu đáo điều kiện tự nhiên, tình hình thực tiễn, tiềm năng cũng như khả năng, nguồn lực địa phương để có những phương pháp kiến nghị thích hợp.

Phát triển đô thị vững chắc trong giai đoạn hiện tại phải tính đến ứng phó với chuyển đổi khí hậu. Trong phát triển đô thị vững chắc, buộc phải triển khai xây dựng đô thị tăng trưởng xanh. Trong quy hoạch vùng tỉnh, Thái Nguyên chọn việc tập trung phát triển kết cấu hạ tầng đô thị, lấy quản lý và xây dựng, chỉnh trang đô thị là một trong các khâu cải tiến vượt bậc để xây dựng các đô thị theo hướng tăng trưởng xanh – văn minh – modern hiện đại. TP Thái Nguyên đã có rất nhiều buổi làm việc với thay mặt đại diện Viện tăng trưởng xanh toàn thế giới tại Việt Nam, đã có lần được Hiệp hội các đô thị Việt Nam vote bình chọn và vinh danh là 1 trong 20 đô thị xanh – sạch – đẹp của cả đất nước. Điều đó tạo động lực để Thái Nguyên tăng cường hơn công tác triển khai tăng trưởng xanh tại TP Thái Nguyên nói riêng và các đô thị trong toàn tỉnh nói chung.

Thái Nguyên hiện có 12 đô thị, đấy là 12 hạt nhân tạo động lực cho sự tiến lên tất cả vùng. Những vấn đề về chuyển dịch cơ cấu kinh tế, quy hoạch xây dựng đô thị, không gian kiến trúc đô thị, phân bố cư dân, phân bố sản xuất, các vấn đề về hạ tầng, hệ sinh thái…, phải được coi xét trên phạm vi tổng thể. Đô thị – dù phát triển đến tầm nào cũng cần giữ bản sắc riêng. Đây là cơ sở để duy trì tính vững chắc cũng như sự liên tiếp trong quá trình phát triển. Bản sắc, gắn liền với các nhân tố văn hoá – lịch sử kết nối vào quá trình phát triển là 1 content nội dung không thể tách rời.

Sự tiến lên của những đô thị Thái Nguyên phải khẳng định được địa thế trong phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, khu vực và cả đất nước. Đấy là một bài toán cần lời giải chuẩn xác và khoa học, sự phối kết hợp từ nhiều cấp ngành trong công tác quản lý, chuyên môn, cư dân địa phương…, đáp ứng một cách đầy đủ các nhân tố trong tiến trình phát triển và hội nhập.

KTS Mã Kiều Trâm
(Bài đăng trên TCKT số 9-2017)