Một giải pháp đổi mới đô thị và làm mật thiết hơn những mối liên hệ xã hội vốn đang bị gò bò trong 4 bức tường nhiều thập kỷ nay.
Các thành phố modern hiện đại đang chật ních oto. Đường phố của hiện nay và tương lại gần đều có thiết kế để phục vụ chúng; bởi vậy những người đi xe đạp hay xe máy bị đổ vào làn đường bé nhiều hơn, những người đi dạo và hàng quán ven đường đang bị đưa lên hè phố chật hẹp. Sự thật này đang tồn tại ở nhiều thành phố trên thế giới tới mức ta đang dần coi nó là 1 phần của cuộc sống nơi đô thị.
Nhiều người vẫn giữ gìn cái ý tưởng cũ rằng thành phố là dành cho tất cả những người ở, và rằng những khoảng trống đô thị là để xây nhà định cư (hoặc ít ra là chung cư) chứ không phải xây nên đường xá để những người sống trong thành phố dễ bề đi lại. Nhưng một khi mà đường phố đã được xây nên như vậy rồi, thì phải làm sao để lấy lại mặt bằng mà xây nhà lúc này? Làm sao để người dân thành thị lại có chỗ ở? Thành phố Barcelona đã tìm ra được một phương pháp rất khôn khéo cho câu hỏi hóc búa ấy.
Đấy là Superblock – Những siêu khối tổ hợp
Bất kỳ ai đã có lần ghé thăm thành phố hữu tình này thường rất ấn tượng với trải nghiệm dễ chịu khi đi dạo trên phố: Barcelona có những con phố dễ dàng đi lại nhất thế giới, với những khu chợ, những quán cà fê ven đường – một thế giới chân thực ngay trên những vỉa hè, những con phố.
Nhưng góc độ đẹp tươi ấy của đường phố cũng sớm bị tác động bởi xe cộ và lượng bụi bặm từ chúng thải ra, sự xâm lấn của những phương tiện bốn bánh này đã nối dài vài thập kỷ nay rồi. Và bởi vậy, vào năm 2014, chính quyền thành phố cho phát triển Kế hoạch Lưu động Trong đô thị, có thiết kế nên để đưa thành phố về tay chính dân cư (và cả giải quyết vấn đề ô nhiễm và độc hại nữa).
Tại Mỹ, người ta còn chẳng nghĩ tới việc các đô thị là thuộc sở hữu dân cư. Họ thậm chí còn coi làn cho xe đạp di chuyển là “một cuộc chiến với phương tiện bốn bánh”, ngay tại những thành phố modern hiện đại nhất. Nhưng tại Barcelona, dân cư nơi đây có 1 làn xe đạp dài tới 300 kilomet, tất cả hệ thống xe bus đã được đổi mới, những khuôn viên xanh mọc lên khắp nơi…
Và trong những số ấy, ý tưởng tuyệt nhất đấy là các “superblock – một siêu khối lớn là tổ hợp của tương đối nhiều khu nhà” (gọi là “superilles” trong tiếng Catalan), một khái niệm được phát triển bởi Salvador Rueda, giám đốc của Cơ quan Sinh thái Thành phố.
Ý tưởng này đơn giản hơn nhiều: Các nhà quy hoạch chỉ cần lấy 9 khối nhà để tạo thành superblock (hoặc không nhất thiết là phải đúng 9, nhưng số 9 sẽ là lý tưởng nhất). Thay cho việc cho tất cả phương tiện được lưu thông trên các con đường trong superblock, những phương tiện lớn như oto, xe tải hay xe bus sẽ phải đi ở rìa ngoài của superblock để tới được các khu vực khác.
Những con đường bên phía trong khu vực ấy chỉ cho phép các phương tiện của người dân superblock di chuyển ở vận tốc thấp, dưới 16 kilomet/h. Xác định hướng các tuyến đường lại thành những vòng lặp của đường một chiều, sẽ không một con đường nào cắt các đường di chuyển chính cả.
Bằng giải pháp này, bạn sẽ tạo lên một ngôi làng nhỏ gồm 9 khối nhà, không gian đường xá bên phía trong superblock sẽ được chia đều cho những phương tiện trong thành phố.
Kế hoạch này sẽ được phân chia ra 2 phần để triển khai:
Ở giai đoạn trước tiên (hiện đã được vận dụng thử nghiệm tại một vài nơi), vận tốc di chuyển của phương tiện trên đường được giới hạn dưới 20 kilomet/h. Giai đoạn một này còn có thể được vận dụng 1 cách dễ dàng với kinh phí thấp, chủ yếu việc điều hành giao thông sẽ tựa vào các dấu hiệu đèn giao thông hiện có. Ông Rueda dự trù rằng thành phố Barcelona sẽ chỉ phải chi trả 22 triệu Đô la cho giai đoạn một này.
Giai đoạn hai sẽ đẩy tham vọng đổi mới thành phố lên một tầm cao mới. Nó sẽ thay đổi cuộc sống đô thị và cách dân cư tại đây sử dụng những khoảng trống công cộng. Thành phố sẽ loại trừ hoàn toàn việc đỗ xe sát vỉa hè (bằng sự việc xây những garage để oto ngầm dưới lòng đất), vận tốc tối đa của phương tiện trong thành phố sẽ chỉ đơn giản là 6 kilomet/h, cho phép dân cư có thể sử dụng đường phố cho những hoạt động ngoài trời và tổ chức các tụ điểm giải trí, chẳng hạn như hội chợ hay xem chiếu phim ngoài trời.
Kế hoạch cải tạo lên phố này sẽ đưa những con phố của thành phố modern hiện đại, những con phố bị chiếm hữu làm “sân chơi riêng” cho oto, xe máy thành những con phố đi dạo của ngày xa xưa. Nếu mà superblock được vận dụng hoàn toàn trên mọi thành phố, ông Rueda dự tính rằng 60% S diện tích đường hiện có đang dành cho oto sẽ chuyển thành đường cho mọi phương tiện hay thậm chí không còn oto qua lại nữa.
Chính phủ Barcelona liệt kê ra 6 mục đích đầy tham vọng với những superblock này:
- Đường phố sẽ hoạt bát hơn, dễ chuyển đổi để thích nghi hơn.
- Tái sinh không gian công cộng.
- Khuyến nghị phong phú sinh học và việc trồng khoảng không gian xanh nội đô.
- Khuyến nghị giao lưu xã hội nhằm liên kết xã hội.
- Khuyến nghị việc tự phục vụ nhu cầu bản thân bằng những tài nguyên sẵn có (một sự phối hợp giữa những khu người dân và các khu dịch vụ).
- Trở thành một khối tổng hợp của những quá trình cai quản nhiều cấp.
Ý tưởng của những superblock là biến các khu người dân thành những quần chúng biệt lập, những khu vực gần kề có cùng một cơ quan cai quản và có các tài nguyên chung (nông sản, các dịch vụ công cộng, đặc sản văn hóa, …). Một mạng lưới người dân chung sống có thể hoạt động biệt lập nhưng vẫn dưới quyền cai quản của chính quyền.
Tại Barcelona, đã có một số khu người dân được hóa thành những superblock để thí điểm. Trong tương lai, dự án này sẽ còn được vận dụng trên nhiều địa phận nữa.
Một vài thành phố Tây Ban Nha khác cũng đã bắt đầu thành lập những superblock nhưng tầm nhìn của Rueda bên cạnh đó. Theo ông, cách thức này còn có thể được vận dụng lên bất cứ thành phố nào tại bất kỳ đất nước nào. Nó rẻ hơn việc xây dựng hạ tầng rất là nhiều.
Superblock sẽ được vận dụng rất thuận lợi và mau chóng khi những khu phố đã được phân chia rõ nét, nhưng chẳng có điều gì ngăn cản việc superblock được vận dụng lên những khu phố khác. Các nhà chức trách, các chuyên gia quy hoạch đô thị sẽ tìm ra được phương pháp để đưa mô hình superblock vào những con phố quanh co, những khu người dân san sát. Một ý tưởng nguyên gốc sẽ có thể được phát triển thành những phiên bản khác thích hợp hơn.
Cứ hình dung rằng tại thành phố nơi ta đang sống đây, các phương tiện sẽ phải đi theo một cung đường đã được vạch ra sẵn và tại những khoảng trống mới được mở ra trên phố, người ta có thể tổ chức các lễ hội nhỏ, những khu chợ bán hàng trồng được, con trẻ có thể nô đùa trên phố mà không cần bận tâm sợ gì, các hoạt động ngoài trời sẽ diễn ra luôn luôn hơn và trên chiếc ghế của quán cà fê ven đường, bạn đang thường thức một ly đồ uống nóng và thưởng ngoạn cảnh tượng tuyệt hảo của các mối liên hệ xã hội đang ngày 1 mật thiết.
Không phải điều này rất tuyệt sao?
Theo Học thức trẻ (Tham khảo Vox)
Thêm nhiều thông tin hấp dẫn với BdsNhaDat.com.vn ✅
T.H
