Tại lễ công bố Quyết định phê duyệt “Quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị mật độ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, thành phố Đà Lạt”, ông Đoàn Văn Việt, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh: “Việc công bố quyết định có ý nghĩa rất to lớn trong việc quy hoạch, chỉnh trang, thiết kế, đầu tư phát triển khu vực trung tâm của thành phố Đà Lạt. Đây là điểm tụ hội của đa số event sự kiện quan trọng trong chiều dài lịch sử phát triển của thành phố, là điểm đến hằng ngày của dân cư và khách du lịch khi bước chân đến Đà Lạt.”
Lật lại câu hỏi về sự nắm bắt rõ ràng bối tiền cảnh khi đề nghị quy hoạch của các người đã tham dự và có trách nhiệm trong bản thiết kế này, cần làm rõ những câu hỏi sau:
Nếu thật sự hiểu đây là khu vực lưu dấu ấn thời gian đầu của người Việt trên lô đất Đà Lạt, đánh dấu một giai đoạn đấu tranh giành quyền được sử dụng đất mà người Việt đã khai khẩn, là điểm đến của khách du lịch khi tham quan Đà Lạt, vì sao trong tiến trình triển khai, những “người chủ” của bản quy hoạch chi tiết lại không đếm xỉa đến các nhân tố lịch sử?.
Nếu thật sự hiểu “Đây là điểm tụ hội của đa số event sự kiện quan trọng trong chiều dài lịch sử phát triển của thành phố” như thế, vì sao lại làm chuyển đổi các công trình ghi dấu ấn ấn lịch sử phát triển của một đô thị, đặc biệt là phần lõi trung tâm?
Nếu thật sự hiểu giá trị kiến trúc, văn hóa, lịch sử, vì sao không chỉnh trang, trả về thực trạng lúc ban đầu của đô thị mà phải phá bỏ, giải tỏa trắng nhiều khu vực vốn đã ổn định, có thiết kế từ lúc ban đầu để tiếp tục chen các công trình nhiều tầng vào khu vực quy tụ nhiều tuyến đường, làm tăng lên áp lực hạ tầng?
Nhưng có 1 câu hỏi to hơn chúng tôi muốn sau thời điểm đọc bài báo: Quy hoạch trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt: “Được thực hiện đúng quy trình” được đăng trên báo xây dựng (baoxaydung.com.vn) ngày 16.5.2019, đấy là:
Quy trình nào ?
Câu hỏi 1: Có sự thống nhất không giữa bản quy hoạch chung và bản quy hoạch chi tiết về sự việc định rõ mục đích phát triển khu Hòa Bình?
Từ 10 năm ngoái, tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức nhiều cuộc thi tùy chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế đô thị khu trung tâm Hòa Bình mà trước đây có rất nhiều đơn vị tư vấn nước ngoài cũng đã lên phương án chỉnh trang khu Hòa Bình, tất cả những phương án đề ra đều không khả thi và không được chọn lựa để triển khai.
Năm 2014, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tùy chỉnh quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tại Quyết định số 704/QĐ-TTg định rõ: “Xây dựng TTTM cấp vùng tại khu vực khu trung tâm Hòa Bình”. Như thế, đơn vị lập quy hoạch chung có thiếu sót hay Bộ Xây Dựng đã bỏ qua phần nhận định thực trạng khu trung tâm Hòa Bình của tỉnh Lâm Đồng để định rõ rằng nơi đây là khu TTTM cấp vùng? Trong lúc khu vực này không có quỹ đất để phát triển, đồng thời, khả năng đáp ứng về hạ tầng khu vực này rất yếu kém, giao thông trong khu vực những năm cách đây không lâu luôn quá tải? Nếu có giải tỏa một vài khu vực theo đồ án quy hoạch chi tiết định rõ như đã phê duyệt, thì hạ tầng nơi đây có đủ đáp ứng hay là không khi các con đường đổ về đây rất là nhiều? Không chỉ có thế, Đà Lạt trong quy hoạch chung đã được định rõ là “Trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp và du lịch văn hóa di tích tầm đất nước, khu vực và quốc tế”. Vậy là có sự không thống nhất về sự việc định rõ khu Hòa Bình giữa bản quy hoạch chung và bản quy hoạch chi tiết, hay nói theo cách khác: Quy hoạch chi tiết đang không đi theo quy hoạch chung đã được duyệt?
Câu hỏi 2: Có sự bất đồng giữa thực trạng và quy hoạch mới hay là không?
Việc nhiều lần tổ chức thi tuyển lập quy hoạch chỉnh trang khu trung tâm Hòa Bình, nhiều đơn vị tư vấn trong nước và ngoài nước tham dự nhưng vẫn chưa chọn được đơn vị tư vấn, qua đó phần nào có thể khẳng định rằng, người Pháp đã thực hiện quy hoạch chi tiết gần 100 năm ngoái thật sự họ đã đề ra một bản quy hoạch có tầm nhìn và có tính dài lâu. Không thể phá vỡ một mắt xích trong một chuỗi đô thị Đà Lạt bằng những đồ án không sát với thực tế, không nghiên cứu quá trình tạo thành và phát triển của khu vực này.
Tại trung tâm Hòa Bình, chỉ với thể giảm áp lực hạ tầng bằng phương pháp dịch chuyển các bến xe ra phía bên ngoài, đồng thời, không tiếp tục đầu tư những dự án tập trung nhiều phương tiện như TTTM, hotel. Thêm vào đó cần tổ chức những tuyến đường đi dạo, làm nhiều bãi đỗ xe tại những địa điểm tiếp xúc khu vực này. Chỉnh trang những hàng quán, công trình nhếch nhác, làm chuyển đổi diện mạo đô thị, khôi phục lại các tuyến phố thương mại có giá trị lịch sử như tuyến phố Đội có tại khu vực bến xe Tùng Nghĩa. Tại khu vực chợ cũ Đà Lạt và bến xe Tùng Nghĩa tổ chức những hoạt động ngoài trời, thêm không gian mở để lôi cuốn du khách tham quan, trải nghiệm không gian lịch sử vốn dĩ là giá trị văn hóa, cốt lỗi của đô thị… Những phương pháp này đơn giản, không tốn kém vì tự bản thân nó cũng đã có giá trị thương hiệu.
Vì sao để giảm áp lực hạ tầng, Đà Lạt lại cho xây TTTM chợ Đà Lạt, Khu C chợ Đà Lạt nhiều tầng, và lúc này tiếp tục đề nghị xây dựng các TTTM và hotel nhiều tầng, như thế có bất đồng giữa thực trạng và qui hoạch mới hay là không? Có thể trông thấy sự bất đồng khá nghiêm trọng giữa thực tiễn, thực trạng và ước muốn trong tương lai? Đây là điểm thất bại nặng nề trong đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế đô thị trung tâm khu Hòa Bình Đà Lạt.
Trong tính chất của đô thị Đà Lạt đã định rõ tại quyết định phê duyệt quy hoạch chung thành phố Đà Lạt và vùng phụ cận năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ: “….. cải tạo chỉnh trang bảo tồn khu trung tâm lịch sử Hòa Bình để thỏa mãn nhu cầu phát triển, làm gia tăng giá trị vốn có của chính nó để trở thành du lịch văn hóa di tích tầm đất nước, khu vực và quốc tế”. Nhưng thực chất trong quy hoạch chi tiết lại giải tỏa quá là nhiều nhà dân, nhiều công trình di tích chỉ để đáp ứng “TTTM cấp vùng”?
Vậy vùng ở đây là vùng nào? Vùng tỉnh Lâm Đồng hay vùng Tây Nguyên? Xin thưa, nếu vùng tỉnh Lâm Đồng thì nên xây ở khu mới, vừa giãn dân khu vực trung tâm, vừa giảm áp lực hạ tầng cho khu lõi đô thị cũ vốn không thể rộng mở giao thông và cải thiện hạ tầng kỹ thuật.
Còn nếu định rõ vùng ở đây là vùng Tây Nguyên thì: với đà phát triển hiện tại, Đà Lạt chưa thể so sánh với đô thị Di Linh – Đức Trọng về giá trị và số lượng giao dịch hàng hóa, càng không thể nói tác động đến thương mại vùng tỉnh Tây Nguyên. Trong lúc nhiều báo đài trong khoảng thời gian qua lên tiếng mạnh mẽ rằng, các TTTM ở Đà Lạt hoạt động không hiệu quả, một vài TTTM đã biến đổi tính năng. Vậy xây dựng thêm nhiều TTTM mới để làm những gì?
Trên cơ sở Luật Quy hoạch Đô thị, Nghị quyết Tỉnh ủy và xác định hướng của Quy hoạch 704, UBND tỉnh giao cho Sở Xây Dựng tổ chức lập đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị mật độ 1/500 trung tâm Hòa Bình. Ngày 11/7/2017, nhiệm vụ, dự toán lập đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị mật độ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt được UBND tỉnh đã phê duyệt tại Quyết định số 1534/QĐ-UBND. Trong đó, chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án (Sở Xây Dựng); Tổ chức tư vấn lập nhiệm vụ quy hoạch là Cty TNHH KTS Hồ Thiệu Trị và cộng sự; Chi phí lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị khu vực Trung tâm Hòa Bình do Cty CP Đầu tư địa ốc Đại Quang Minh tài trợ.
Sau thời điểm nhiệm vụ quy hoạch được phê duyệt, chủ đầu tư và đơn vị tư vấn tổ chức lập quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị mật độ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt. UBND tỉnh đã tổ chức 2 buổi họp với sự tham dự của Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh, các sở, ngành, Hội Chuyên gia thiết kế tỉnh Lâm Đồng, Thường trực Thành ủy, Thường trực HĐND, UBND, UBMTTQ TP Đà Lạt, lãnh đạo Cty CP Đầu tư địa ốc Đại Quang Minh (nhà đầu tư), Cty TNHH KTS Hồ Thiệu Trị và cộng sự (đơn vị tư vấn) để nghe đơn vị tư vấn trình bày về đồ án (ngày 10/11/2017 và ngày 22/8/2018). Đây là khẳng định của Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng Lê Quang Trung tại công văn gửi UBND tỉnh Lâm Đồng report báo cáo tình hình thực hiện đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị mật độ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt.
Đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình Đà Lạt là để chỉnh trang đô thị hay vẽ theo nhà đầu tư ?
Theo báo điện tử Bộ Xây dựng báo tin “Ngày 05/6/2016, tại Hội nghị lôi cuốn đầu tư tỉnh Lâm Đồng, trước việc trông thấy của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Lâm Đồng và Cty CP Đầu tư địa ốc Đại Quang Minh ký biên bản ghi nhớ về sự việc hợp tác đầu tư xây dựng khu trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.” Như thế mặc dầu chưa ký chính thức về chọn nhà đâu tư nhưng việc làm này cũng đã định rõ nhà đầu tư trước lúc lập quy hoạch chi tiết 1/500. Trong những buổi họp về quy hoạch này nhà đầu tư có tham gia, góp quan điểm để có lợi cho nhà đầu tư? Tỉnh có vô tư trong việc định rõ tổn thất của dân cư trong khu vực tác động bởi đồ án quy hoạch này? Lãnh đạo tỉnh đã xuống trực tiếp làm việc với nhà đầu tư Đại Quang Minh ở Thủ Thiêm Sài Gòn về tiến trình quy hoạch và triển khai đồ án này thì quy trình về quy hoạch, đấu thầu, chọn lựa nhà thầu có đúng quy trình hay là không? Rất là nhiều lần ông Trung – giám đốc sở xây dựng tỉnh Lâm Đồng cho báo chí biết là chưa định rõ nhà đầu tư? Sự điều này quá bất đồng cần những cơ quan báo chí kiểm chứng có đúng luật lệ của luật pháp hay là không?
Có thật sự đúng luật pháp không ?
Sở Xây dựng Lâm Đồng đánh giá: “Chủ trương quy hoạch chỉnh trang khu vực trung tâm Hòa Bình là hết sức khẩn cấp trong hoàn cảnh khu vực đã kinh qua các thời kỳ lịch sử không giống nhau, được phát triển nhưng không được quản lý nghiêm ngặt và đầu tư đúng mức nên dẫn đến lộn xộn, nhếch nhác làm mất mỹ quan đô thị và không thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giải trí, mua sắm của nhân dân và khách du lịch; không tương xứng là khu vực trung tâm của thành phố du lịch, nghỉ dưỡng…”
Thành phố núi du lịch nghỉ dưỡng vì sao buộc phải xứng tầm bằng một TTTM tập trung hoành tráng? Người Sài Gòn, Hà nội có đi du lịch Đà Lạt để mua sắm những mặt hàng cao cấp hay là không? Dân Đà Lạt có hay vào các khu TTTM cao cấp như trong bản quy hoạch để mua sắm, hay vẫn sử dụng các chợ cổ truyền? Bản sắc văn hóa của người Đà Lạt trong hoạt động mua bán, giao thương là gì, thường xảy ra ở đâu… chắc chắn những người làm văn hóa, thương mại ở Đà Lạt biết rất rõ.
Ông Trung- Giám đốc sở Xây Dựng Lâm Đồng khẳng định: “Quy hoạch chỉnh trang khu Hòa Bình là cụ thể hóa quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong tiến trình lập quy hoạch chỉnh trang đã được sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự phối hợp giữa những cơ quan tính năng của tỉnh, các hội nghề nghiệp và TP Đà Lạt, sự nghiên cứu tận tình, khoa học và sáng tạo của đơn vị tư vấn và việc phối kết hợp của Cty CP Địa ốc Đại Quang Minh (làm theo biên bản ghi nhớ). Vì thế, quy hoạch chi tiết khu trung tâm Hòa Bình đã được tổ chức đúng trình tự thủ tục và thẩm quyền theo luật lệ luật pháp, bảo đảm độ khả thi cao”
Chúng ta phải khẳng định rằng, Đà Lạt là tài sản quý giá mà thiên nhiên ban tặng không những cho những người Đà Lạt. Trong đồ án quy hoạch chung của thành phố cũng định rõ tính chất của thành phố là “Trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp và du lịch văn hóa di tích tầm đất nước, khu vực và quốc tế”. Như thế, những người làm chuyên môn, những dân cư nội địa có quyền được tham dự góp quan điểm, đề xuất với địa phương và chính phủ để quy hoạch Đà Lạt tốt hơn, xứng đáng hơn trong sự tiến lên thành phố du lịch mang tầm quốc tế.
Về chi phí lập quy hoạch, Sở Xây dựng đánh giá: Chi phí lập đồ án quy hoạch được Cty CP Địa ốc Đại Quang Minh tài trợ theo biên bản ghi nhớ giữa UBND tỉnh với Cty ngày 05/6/2016. Việc tài trợ này là thích hợp theo luật lệ tại khoản 2 Điều 12 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và khoản 2 Điều 19 Luật Xây dựng năm 2014 “Nhà nước khuyến nghị tổ chức, cá nhân nội địa và tổ chức, cá nhân nước ngoài tài trợ chi phí để lập quy hoạch đô thị”. Nhưng nhà đầu tư lại là nhà tài trợ lập quy hoạch thì quy hoạch đó có khách quan, có sự tham dự của nhà đầu tư trong tiến trình lập quy hoạch hay là không?
Thực tiễn cho thấy, đã có những cảnh báo, những bài viết trên báo đài đã có lần khẳng định trước đó rằng: các TTTM ở Đà Lạt đã xây dựng, hay trung tâm hành chánh tỉnh Lâm Đồng làm xấu diện mạo phong cảnh đô thị…. Vậy dù muốn hay là không, Đà Lạt đã là đô thị di tích cả về không gian cảnh quan kiến trúc và khí hậu, lịch sử, chính quyền tỉnh Lâm Đồng phải ứng xử như 1 đô thị di tích có văn hóa, không thể phát triển vội vã, bất chấp.
Đà Lạt là đô thị có tính đặc điểm, Đà Lạt phát triển theo cách riêng vốn có của chính nó chứ không chạy theo tiêu chuẩn giống như những đô thị khác. Nếu cứ phát triển chung chung, nếu cứ áp mô hình của Sài Gòn hay TP Hà Nội, Đà Lạt sẽ mất giá trị, mất sự lôi cuốn. Liệu một sự đầu tư cực đại như thế có xứng đáng, liệu bản quy hoạch chi tiết như thế sẽ được hay là mất? Vấn đề đó có tọa lạc ở quy trình hay ở nhận biết?
Kts. Cao Thành Nghiệp
Ts. Kts. Nguyên Hạnh Nguyên
© TCKT
Tham khảo thêm: Quy hoạch trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt: “Được thực hiện đúng quy trình”
Thêm nhiều thông tin hấp dẫn với BdsNhaDat.com.vn ☑
T.H
