Chuyển đổi số ngành Xây dựng: Cơ hội và thách thức ⭐

Đầu tư vào lĩnh vực xây dựng chiếm 30 – 40% tổng mức đầu tư đầu tư toàn xã hội. Để phát huy nguồn lực rộng lớn này, ngoài những việc phát hành đồng bộ các văn bản quy phi pháp luật thì biến đổi số ngành Xây dựng sẽ tạo cú hích tăng trưởng nhanh, vững chắc cho Ngành và có góp phần lớn cho tăng trưởng kinh tế đất nước, nhất là duy trì chuỗi cung cấp trong hoạt động đầu tư xây dựng, cung ứng dịch vụ cho tất cả những người dân, doanh nghiệp trong đại dịch Covid 19.

Tháng 9/2019, Bộ Chính trị Trung ương Đảng phát hành Nghị quyết số 52/NQ-TW “Về một vài chủ trương chính sách, chủ động tham dự cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4”. Triển khai Nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 17/4/2020 Thủ tướng Chính phủ ký Nghị quyết số 50/NQ-CP về sự việc “Phát hành Chương trình hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27 tháng 9 năm 2019 của Bộ Chính trị về một vài chủ trương, chính sách chủ động tham dự cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4”.

Trong Nghị quyết 50/NQ-CP, Chính phủ giao cho Bộ Xây dựng, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Media truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ và các địa phương liên quan nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện khung pháp lý về phát triển đô thị thông minh vững chắc; hệ thống các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật đất nước; hệ thống hạ tầng dữ liệu, hệ thống định mức nhận định hiệu quả hoạt động của đô thị thông minh. Định rõ rõ lộ trình thử nghiệm và chọn lựa các đô thị thử nghiệm đô thị thông minh; cho phép triển khai thử nghiệm một vài cơ chế đặc điểm trong tiến trình thực hiện thử nghiệm phát triển đô thị thông minh đảm bảo tính hiệu quả và thích hợp với điều kiện thực tiễn. Cụ thể không chỉ có vậy, Chính phủ giao Bộ Xây dựng nghiên cứu, xây dựng “Đề án thử nghiệm một vài cơ chế đặc điểm trong tiến trình thực hiện thử nghiệm phát triển đô thị thông minh bảo đảm tính hiệu quả và thích hợp với điều kiện thực tiễn. Khuyến nghị tư nhân tham dự đầu tư phát triển đô thị thông minh” để trình Chính phủ phê duyệt trong giai đoạn 2021-2025.

Triển khai Nghị quyết của Bộ Chính trị, của Chính phủ, tháng 6 năm 2020, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ký và phát hành Quyết định số 1004/QĐ-BXD “Về sự việc phê duyệt Kế hoạch Chuyển đổi số ngành Xây dựng giai đoạn 2020-2025, xác định phương hướng đến năm 2030” với ý kiến chỉ đạo nhất quán là: (1) Định rõ phục vụ cư dân và doanh nghiệp là trung tâm của biến đổi số; (2) Chuyển đổi số ngành Xây dựng là content nội dung quan trọng cần tập trung chỉ đạo, tổ chức triển khai có hiệu quả để đóng góp phần tăng năng suất lao động, tăng độ cạnh tranh của dòng sản phẩm, hàng hóa và doanh nghiệp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, nâng cao chất lượng dịch vụ công ngành Xây dựng; (3) Trong tiến trình xây dựng các sách lược, chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển của ngành Xây dựng, phải nghiên cứu, suy xét lồng ghép tối đa các content nội dung về biến đổi số; (4) Chuyển đổi số phải được triển khai từng bước, có lộ trình, đi tới toàn diện và đồng bộ trong mọi lĩnh vực của ngành Xây dựng; (5) Định rõ nguồn nhân lực là nhân tố quyết định thành công của biến đổi số; Triển khai các phương pháp toàn diện để phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của biến đổi số.

Để tập trung nguồn lực cho nhiệm vụ biến đổi số, Bộ Xây dựng đã ưu tiên 6 nhóm lĩnh vực để tập trung thực hiện là: i) Xây dựng cơ sở dữ liệu (CSDL), số hóa các văn bản, chính sách, luật pháp, quy chuẩn, tiêu chuẩn, chỉ tiêu, đơn giá… phục vụ quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng cũng giống như các cơ quan quản lý về xây dựng ở địa phương; ii) Xây dựng Chính phủ điện tử Bộ Xây dựng; iii) Các hoạt động liên quan đến công tác tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra, thẩm định, xây lắp thi công, nghiệm thu công trình; iv) Sản xuất nguyên vật liệu xây dựng; v) Phát triển đô thị, quy hoạch đô thị và hạ tầng kỹ thuật đô thị; vi) Quản lý nhà ở, văn phòng và thị trường BDS.

Với 6 nhóm nhiệm vụ, và trên 20 nhiệm vụ cụ thể thực hiện từ thời điểm năm 2020 đến năm 2025, ngành Xây dựng sẽ sở hữu bộ CSDL số đồng bộ, phục vụ công tác chỉ đạo điều hành trên các lĩnh vực quản lý Nhà nước được Chính phủ giao. Kết quả của nhiệm vụ biến đổi số của Ngành sẽ đưa tới cho tất cả những người dân và xã hội những tiện ích rất cụ thể, như: tra cứu thông tin về quy hoạch, về các dự án phát triển đô thị, các dự án BDS, số lượng/công suất hoạt động của những nhà máy cấp và xử lý nước thải và nhiều thông tin khác trên cổng thông tin của Bộ, thông tin được tra cứu mọi lúc mọi nơi trên các thiết bị di động có kết nối internet, các thông tin được tra cứu về quy hoạch, kiến trúc sẽ được cung ứng dưới dạng mô hình 3D và phối hợp một vài tiện ích như khác (chuyển động đa chiều); giải quyết thủ tục hành chánh với cấp độ 4 khoảng 80%.

Trong lĩnh vực hoạt động xây dựng, đi tới bãi bỏ các luật lệ gửi hồ sơ thiết kế in giấy đến cơ quan Nhà nước để thẩm định (chỉ cần gửi file mềm có dấu và chữ ký điện tử), ứng dụng rộng thoải mái mô hình hóa thông tin công trình (BIM). Lĩnh vực sản xuất nguyên vật liệu xây dựng, biến đổi số sẽ hỗ trợ cơ quan quản lý Nhà nước và chính doanh nghiệp biết được nhu cầu tiêu thụ và biến động giá theo quý, thậm trí là theo tuần đối với từng loại nguyên vật liệu xây dựng, trên cơ sở đó các nhà máy lên kế hoạch sản xuất để tối ưu hóa nguồn lực, đồng thời các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu xây dựng cũng có cơ sở để thực hiện kế hoạch kinh doanh.

Trong hoàn cảnh phải triển khai giãn cách XH do dịch Covid 19, biến đổi số đã giúp cho duy trì các hoạt động quản lý Nhà nước của Bộ, giúp cho những doanh nghiệp xây dựng, sản xuất nguyên vật liệu xây dựng được duy trì được 1 phần chuỗi cung cấp. Bộ Xây dựng sẽ đẩy nhanh không chỉ có vậy quá trình biến đổi số, đặc biệt là trong lĩnh vực cung ứng dịch vụ công cho tất cả những người dân, doanh nghiệp.

Với nguồn chi phí đầu tư toàn xã hội khoảng 100 tỷ Dola năm 2020, trong đó đầu tư về xây dựng (gồm có xây dựng gia dụng, xây dựng công nghiệp, xây dựng giao thông) chiếm khoảng 30 – 40% đầu tư toàn xã hội (chưa tính đến giá trị đất tạo thành lên giá BDS xây dựng), đây là nguồn lực rộng lớn đối với phát triển kinh tế đất nước. Nếu có phương pháp đồng bộ về mặt cơ chế, chính sách, đặc biệt là nhận biết của nhiều cấp chính quyền về vấn đề biến đổi số thì với số ngân sách đầu tư toàn xã hội cho ngành Xây dựng khoảng 40 tỷ Dola đến 50 tỷ Dola/năm giai đoạn 2021-2025, biến đổi số của Ngành sẽ tạo nên giá trị thặng dư vô cùng rộng lớn cho xã hội. Mục đích kinh tế số ngành Xây dựng năm 2025 chiếm 20% tổng cộng góp phần của toàn Ngành vào tăng trường GDP chung cả đất nước là nhiệm vụ khả thi.

PGS.tiến sĩ Vũ Ngọc Anh

Theo Báo Xây dựng