Tỉnh Long An với quá trình phát triển Đô thị ✅

Long An là tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long; Bắc giáp Campuchia với đường biên giới dài 133 kilomet, Nam giáp tỉnh Tiền Giang, Tây giáp tỉnh Đồng Tháp, Đông giáp TP Hồ Chí Minh và tỉnh Tây Ninh; là cửa ngõ gắn liền Đông Nam Bộ với khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. S diện tích tự nhiên của tỉnh khoảng 450.000 ha, dân số gần 1,5 triệu con người; Long An có 15 đơn vị hành chánh trực thuộc (13 huyện, 1 thị xã và 1 thành phố) với 192 đơn vị hành chánh cấp xã, gồm 166 xã, 12 phường và 14 thị trấn.

Về điều kiện tự nhiên, Long An có ba vùng không giống nhau về địa hình, thổ nhưỡng: Vùng thứ đặc biệt là phía Đông sông Vàm Cỏ Tây, phía Bắc Quốc lộ 1A (gồm các huyện Bến Lức, Thủ Thừa, Đức Hòa, Đức Huệ); vùng này còn có những nét đặc thù của địa lý miền Đông Nam Bộ, đất khá cao, ít sông rạch; có thể trồng các loại cây công nghiệp, phát triển công nghiệp. Vùng thứ hai là phía Tây sông Vàm Cỏ Tây, sắc nét đặc thù của Đồng Tháp Mười, đất dễ bị ngập lụt, đất chua phèn; đất phù hợp trồng lúa và rừng tràm. Vùng thứ ba ba là phía Nam Quốc lộ 1A, có đặc thù địa lý của đồng bằng sông Cửu Long như nhiều kênh rạch, thế đất thấp, nhiều vùng sình lầy, nhiễm mặn, phù hợp cho trồng lúa và nuôi trồng hải sản.

Trước năm 1975, ở những thị trấn, thị tứ và thậm chí là thành phố Tân An (trước năm 1975 gọi là tỉnh lỵ Tân An), vốn có không nhiều cơ sở vật chất kỹ thuật được chính quyền chế độ cũ xây dựng thỏa mãn nhu cầu căn bản của cư dân, hệ thống kết cấu hạ tầng chủ yếu phục vụ cho nhu cầu quân sự, những công trình phục vụ sản suất, sinh hoạt, đời sống ở các khu người dân đô thị trong tỉnh Long An thời nay nhận được, phần đông được đầu tư xây dựng sau năm 1975. Mặc dù thế, sau giải phóng quốc gia chưa được bao lâu, trong lúc Đảng bộ, chính quyền và cư dân Long An đang dồn sức cho công cuộc khai hoang, phục hóa vùng Đồng Tháp Mười, thì lại buộc phải tập trung nguồn lực cho cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, gánh chịu trận lũ lớn trong lịch sử khiến cho hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật càng thấp kém hơn. Chỉ từ những năm 80 của thế kỷ XX, thời kỳ quốc gia cách tân, cư dân Long An mới thật sự bắt đầu cuộc sống thanh bình và có điều kiện xây dựng quê nhà. Trong khoảng thời gian này, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo địa phương thực hiện những quyết sách chính trị đầy năng nổ, sáng tạo làm chuyển biến nhất định trong phát triển kinh tế, từng bước giữ ổn định trên các lĩnh vực đời sống xã hội, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Đóng góp phần tạo thành những đường nét cho công cuộc cách tân của quốc gia, tỉnh đã bạo dạn mở đầu từ Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về sự việc mua bán hàng hóa theo giá thỏa thuận trong phạm vi toàn tỉnh, tiếp đến là chủ trương khai thác tiềm năng vùng Đồng Tháp Mười. Từ đấy, Long An dường như không ngừng vươn lên và trở thành 1 trong ít địa phương đi đầu trong cách tân kinh tế.

Từ thời điểm năm 2010 đến hiện nay, về kinh tế so với các tỉnh trong vùng đồng bằng sông Cửu Long, Long An được gọi là tỉnh phát triển khá nhanh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh theo hướng công nghiệp, thương mại – dịch vụ. Kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống từng bước được hoàn thiện, mức thu nhập và mức sống của cư dân được cải thiện rõ ràng; dự định đến cuối năm 2015, mức thu nhập bình quân đầu người của tỉnh đạt 50 triệu VNĐ, số xã nông thôn mới đạt 40/166 xã. Lôi cuốn đầu tư của Long An đạt kết quả khá (đến hiện nay đạt hơn 4,1 tỷ Dola, với hơn 600 dự án đầu tư nước ngoài); những khu công nghiệp như: Long Hậu, FuLu, Thuận Đạo, Tân Đức, Hải Sơn, Đức Hòa I, Xuyên Á, Đức Hòa III, Long Hậu, Long Hậu – Hòa Bình,… đã đi vào hoạt động và trở nên thân quen với các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước, góp thêm phần đưa ngành công nghiệp trở thành động lực phát triển của tỉnh. Chính từ sự tạo thành và phát triển các khu, cụm công nghiệp đã thúc đẩy quá trình đô thị hóa và tập trung người dân, góp thêm phần rộng mở các thị trấn, thị tứ hiện có, đồng thời xác lập thêm nhiều điểm người dân đô thị mới. Toàn tỉnh hiện tại có 17 đô thị, gồm một đô thị loại III (thành phố Tân An), 5 đô thị loại IV (thị xã Kiến Tường, các thị trấn Hậu Nghĩa, Bến Lức, Cần Giuộc và Cần Đước) và 11 đô thị loại V (các thị trấn Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Bình Phong Thạnh, Tân Thạnh, Thạnh Hóa, Thủ Thừa, Tầm Vu, Tân Trụ, Đức Hòa, Hiệp Hòa và Đông Thành). Không những thế còn có rất nhiều khu vực thị tứ tập trung người dân có khả năng phát triển thành đô thị loại V như: Mỹ Hạnh (Đức Hòa), Lương Hòa, Gò Đen (Bến Lức), Đông Hòa, Long Đức Đông (Cần Giuộc), Bình Hiệp (Kiến Tường), Hậu Thạnh Đông (Tân Thạnh), Mỹ Quý (Đức Huệ) và Rạch Kiến (Cần Đước).

Dù rằng Đảng bộ và nhân dân Long An đã có rất nhiều cố gắng và tập trung trong công cuộc xây dựng, phát triển đô thị, người dân và công nghiệp trong các năm qua, nhưng kết quả vẫn chưa được như nhu cầu. Mật độ đô thị hóa của Long An đến hiện nay vẫn còn ở mức thấp, trên dưới 24% về người dân và khoảng 11% về S diện tích đất xây dựng đô thị, thấp hơn nhiều so với mật độ đô thị hóa trung bình của cả đất nước. Chính vì như thế, tổng quát kiến trúc, qui hoạch và xây dựng phát triển đô thị ở Long An vẫn còn tương đối mờ nhạt so với những tỉnh thành trong vùng đồng bằng sông Cửu Long và có khoảng cách khá xa so với TP Hồ Chí Minh cũng tựa như các tỉnh, thành phố trong vùng Đông Nam Bộ.

1 trong các lý do của thực trạng này là do nguồn lực đầu tư của địa phương còn rất hạn chế, khiến cho vận tốc phát triển kết cấu hạ tầng trong tỉnh còn quá chậm, không theo kịp với yêu cầu phát triển công nghiệp, người dân và đô thị. Mặt khác, sự kết nối hạ tầng, nhất là cơ sở giao thông vận tải của Long An và TP Hồ Chí Minh còn nhiều bất cập. Đường hẹp, chất lượng mặt đường xấu, trọng tải thấp là những lý do chính khiến cho năng lực giao vận luôn bị quá tải. Do nhu cầu cải tạo, upgrade nâng cấp cơ sở hạ tầng đô thị của TP Hồ Chí Minh, nhiều cơ sở sản xuất và nhà ở bị giải tỏa, áp lực giãn ra từ trong đô thị Thành phố về Long An của những doanh nghiệp và người dân luôn khiến cho địa phương bị động, nhất là tại các khu vực cận kề với TP Hồ Chí Minh. Còn nhiều hạn chế, bất cập khác từ những lý do do sản xuất phát triển, nhu cầu của đời sống người dân đang tăng nhanh ảnh hưởng đến xã hội, hệ sinh thái, không gian qui hoạch, kiến trúc, phong cảnh và trật tự xây dựng đô thị.
Thời nay, với việc tập trung nghiên cứu, nhận định lại tiềm năng, địa thế sẵn có cho thấy: Long An toạ lạc địa lý hết sức thuận tiện, là 1 cửa ngõ nối các tỉnh khu vực phía Đông với khu vực phía Tây của miền Nam. Long An được kì vọng sẽ trở thành 1 phần của nền kinh tế khu vực năng động, sự đi lên của Long An gắn với quá trình rộng mở kinh tế của TP Hồ Chí Minh. Theo quy hoạch, Long An sẽ có chuỗi mắt xích gồm có 2 đô thị vệ tinh xuôi theo trục Tây Nam Bộ đấy là thành phố Tân An (đô thị loại II) và thị trấn Bến Lức (đô thị loại III). Các sách lược kết nối giao thông căn bản giữa Long An và tất cả vùng được triển khai kinh qua việc phát triển các tuyến phố bộ quốc lộ, đường cao tốc, đường vành đai TP Hồ Chí Minh, đường sắt TP Hồ Chí Minh – Mỹ Tho,… cùng mạng lưới giao thông thủy tiềm năng rất to lớn.

Trong khoảng thời gian tới, Long An sẽ tiếp tục tập trung đẩy nhanh phát triển công nghiệp, phát triển công nghiệp và đô thị. Trên cơ sở điều kiện, tình hình thực tiễn hiện nay và tiềm năng, Long An sẽ được những nhà khoa học, nhà nghiên cứu, những chuyên gia về qui hoạch, kiến trúc, thiết kế đô thị, những người thiết kế, kỹ sư chuyên ngành góp quan điểm giúp cho Long An những phương án, phương pháp, kinh nghiệm thích hợp với điều kiện của địa phương, để Long An sớm nhận được những đô thị modern hiện đại, phát triển vững chắc, thích hợp với xu hướng phát triển của quốc gia, khu vực và thế giới.

Nguyễn Nam Việt – Bí thư Tỉnh ủy Long An

( Bài đăng trên TCKT số 06 -2015 )