Xây dựng đô thị thông minh hãy bắt đầu từ dân ✅

 “Nếu như không có người cung ứng thông tin, mô hình đô thị thông minh sẽ trở thành không có tác dụng” – nhà quy hoạch Nguyễn Đỗ Dũng (Singapore) chia sẻ về sự việc xây dựng đô thị thông minh mà TP HCM đang hướng tới.

 “Trong xây dựng đô thị thông minh, dân cư đóng vai trò trung tâm, vừa là người hưởng lợi nhưng cũng chính là người góp phần xây dựng, phát triển dịch vụ, kinh qua việc sử dụng, hồi đáp thông tin cho dịch vụ đó. Đó chính là sự hợp tác công tư, là chỉ dấu về một xã hội tiến bộ”. 

Để xây dựng thành công TP thông minh và biến mô hình này thành chất xúc tác cho sự đi lên toàn diện của TP HCM thì rất cần sự tham dự trực tiếp của dân cư và doanh nghiệp vừa với tư cách là đối tượng hưởng lợi dịch vụ công, vừa là nguồn cung ứng thông tin cho chính quyền.

Không nguyên nhân gì không làm được

Nếu cho rằng TP HCM khó triển khai mô hình TP thông minh hơn Singapore hay một vài TP khác trên thế giới là chưa chuẩn xác. Bởi mỗi nơi có thuận tiện, trở ngại không giống nhau. TP thông minh là công cụ để giúp chính quyền vượt sang 1 số thử thách trong tiến trình phát triển đô thị. Thử thách mỗi nơi mỗi khác. Ở TP HCM là tắc nghẽn giao thông và ngập lụt.

Tại Singapore là ô nhiễm và độc hại không khí do đốt rừng ở Indonesia và sự già đi của dân số làm cho hệ thống y tế phải biến đổi để thích hợp. Do vậy, TP thông minh ở TP HCM sẽ tương đối khác với Singapore. TP HCM là 1 đô thị lớn về cả quy mô dân số, nhân lực lẫn nền kinh tế, không có nguyên nhân gì để không làm được TP thông minh.

Thế nhưng, khái niệm đô thị thông minh rất rộng, mỗi TP có những mục đích, cách tiếp xúc và cách làm không giống nhau. Giả dụ như TP Rio de Janeiro ở Brazil chỉ tập trung vào theo dõi các hoạt động trong TP kinh qua 900 camera và thông tin thời tiết để phản ứng kịp thời xa xưa các rủi ro về giao thông, hệ sinh thái, ngập lụt.

Một hệ thống như thế tưởng như vẫn chỉ tập trung vào tích lũy thông tin một chiều để nâng cao năng lực vận hành của chính quyền TP – mức thấp nhất của đô thị thông minh. Singapore thì muốn tiến một bước xa hơn, TP thông minh không chỉ có một mạng lưới các camera và sensor (cảm ứng) mà còn là dịch vụ công phục vụ trực tiếp dân cư.

Câu hỏi là TP HCM sẽ xây dựng TP thông minh để giải quyết vấn đề gì và xây dựng năng lực của mô hình này đến mức độ nào? Tôi nghĩ TP HCM đã trông thấy TP thông minh như là thời cơ để giải quyết các vấn đề nóng, nhưng cụ thể tập trung vào vấn đề gì là then chốt thì tôi chưa thấy rõ.

Theo tôi, để định rõ mục đích và bố trí lộ trình triển khai, TP HCM nên thăm dò khảo sát quan điểm các đối tượng được hưởng lợi cụ thể từ việc phát triển đô thị thông minh.

Chẳng hạn, nếu TP đặt mục đích tập trung vào phục vụ dân thì hỏi vấn đề họ quan tâm nhất hiện tại là gì. Có thể đấy là một vài vấn đề “nóng”, chẳng hạn như dịch vụ hành chánh vẫn “hành là chính”, hoặc vấn đề ngập lụt, kẹt xe…

Hoặc hỏi quan điểm doanh nghiệp về các vấn đề trở ngại mà các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, đang gặp phải như khả năng tiếp xúc thị trường, thủ tục hành chánh.

Chính dân cư sẽ đề ra lời đáp chứng thực về vấn đề cần tập trung giải quyết là gì. Từ đấy TP có thể xây dựng mục đích và tìm phương pháp công nghệ có thể giải quyết ngay các lực cản phát triển của mình.

Cốt lõi vẫn chính là con người

Nếu được giao triển khai lộ trình xây dựng đô thị thông minh cho TP HCM, tôi sẽ tập trung vào ba mảng chính là: chính quyền điện tử để giảm tham nhũng và tăng hiệu quả phục vụ dân cư và doanh nghiệp; vận dụng cung ứng các thông tin tác động trực tiếp tới đời sống của dân cư như giao thông, ngập lụt, lương thực bẩn và ô nhiễm và độc hại hệ sinh thái; và sau cuối là xây dựng các hạ tầng công nghệ thông tin dùng chung làm cho phép các doanh nghiệp công nghệ tham dự cùng TP trong việc phục vụ dân cư và khuyến nghị trào lưu khởi nghiệp.

Đó chính là ba góc độ để phát triển toàn diện một TP: chính quyền trong sạch và hiệu quả hơn, cuộc sống của dân cư an toàn và thuận tiện hơn, các doanh nghiệp có sức sáng tạo tốt hơn và dễ dàng tiếp xúc thị trường hơn.

Công nghệ chỉ đơn giản là nền tảng, cốt lõi của TP thông minh vẫn chính là con người. Xây dựng đô thị thông minh là tạo thành kết nối giữa chính phủ, doanh nghiệp và dân cư.

Kể cả khi quan hệ giữa ba đối tác này chỉ đơn giản là quan hệ một chiều, có nghĩa là TP tích lũy thông tin và cung ứng dịch vụ tới doanh nghiệp và dân cư, thì sự tham dự của doanh nghiệp và dân cư vẫn vô cùng quan trọng.

Nếu như không có người cung ứng thông tin, mô hình đô thị thông minh sẽ trở thành không có tác dụng. Không TP nào trên thế giới có thể lắp đặt camera ở toàn bộ mọi ngõ ngách và điện tử hóa mọi công trình hạ tầng. Để “tai mắt” của chính quyền có thể bao phủ cả TP, chính quyền phải tựa vào dân cư.

Theo TTO